Συχνές Ερωτήσεις και Απαντήσεις

1. Παρατηρώ από τα προηγούμενα έτη/μου είπαν παλιότεροι φοιτητές ότι το μάθημα έχει πολύ μεγάλη ύλη. Γιατί αυτό?
Κατ’ αρχάς το μάθημα είναι μάθημα κορμού με 8 ECTS (όμοια π.χ. με το ΗΥ225-Οργάνωση Υπολογιστών, που είναι ίδιου έτους), οπότε το περιεχόμενο του είναι προσαρμοσμένο στις ώρες μελέτης που απαιτούνται από τους φοιτητές ανά εβδομάδα. Πρακτικά, η ύλη δεν είναι τόσο μεγάλη όσο φαίνεται, καθώς όλο το μάθημα ασχολείται συνεχώς με ένα πράγμα: με σήματα και συστήματα. Το φαινομενικά μεγάλο πλήθος της ύλης οφείλεται στις πολλαπλές όψεις με τις οποίες εξετάζονται τα τελευταία. Στην ουσία βλέπουμε τα ίδια πράγματα από πολλές διαφορετικές οπτικές γωνίες, καθεμιά από τις οποίες συμπληρώνει την προηγούμενη και λύνει προβλήματα που ως τότε δεν μπορούσαν να λυθούν. Αν λοιπόν κατανοηθούν οι πρώτες βασικές έννοιες, η συνέχεια είναι ιδιαίτερα εύκολη λόγω της επανάληψης των εννοιών αυτών από άλλα πρίσματα. Φυσικά είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση του μαθήματος στην τάξη. Σε αντίθετη περίπτωση, η προσπάθεια εκ μέρους του φοιτητή ίσως πράγματι να μεγαλώνει σημαντικά.

2. Το μάθημα έχει ιδιαίτερα πολλές και δύσκολες ασκήσεις! Γιατί δεν είναι λιγότερες?
Το ποσοστό των ασκήσεων είναι συνήθως 20% στο συνολικό βαθμό σας, οπότε ο αριθμός των σειρών ασκήσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 4 ώστε να υπάρχει μια λογική αντιστοιχία ποσοστού και φόρτου. Το πλήθος τους είναι συνήθως 6: μια σειρά περίπου για κάθε σημαντικό κεφάλαιο της ύλης. Επιπλέον, κάθε άσκηση κάθε σειράς ασκήσεων περιλαμβάνει την απάντηση της ως hint, για να αυτοελέγχεστε ή πολλές φορές και για να «προδώσει» τον τρόπο λύσης, ως βοήθεια προς το φοιτητή. Επίσης, η τριβή με ασκήσεις σε μαθήματα μηχανικού είναι απαραίτητη για την καλύτερη εμπέδωση της ύλης. Μάλιστα οι ασκήσεις αυτές σας είναι διαθέσιμες στην τελική εξέταση (δεδομένου ότι η τελευταία γίνεται με ανοιχτές σημειώσεις). Τέλος, το πλήθος των υποχρεωτικών ασκήσεων ανά σειρά είναι συνήθως όχι μεγάλο (6-9) και η δυσκολία τους ποικίλλει, ενώ οι διαθέσιμες ασκήσεις είναι περισσότερες (7-11), με αποτέλεσμα όσοι/ες έχουν το χρόνο και την όρεξη να μπορέσουν να πάρουν παραπάνω βαθμό από τον καθορισμένο. Εν τέλει, μια σειρά ασκήσεων που περιλαμβάνει κατά μ.ο. 7 ασκήσεις - με τις απαντήσεις τους - ανά 12ήμερο (κατά μ.ο.) δεν αποτελεί λόγο για προβληματισμό από μέρους ενός φοιτητή που είναι ενεργός/η στο μάθημα.
3. Το εργαστηριακό κομμάτι των ασκήσεων είναι εντελώς αχρείαστο! Γιατί μας ταλαιπωρείτε με αυτό? Ας είναι προαιρετικό για όσους/ες ενδιαφέρονται για τον τομέα.
Το επιχείρημα αυτό θα μπορούσε να ισχύει για κάθε μάθημα: «ας δουλεύουν το πρακτικό κομμάτι όσοι/ες ενδιαφέρονται να ασχοληθούν! Οι υπόλοιποι/ες ας μάθουν μόνο θεωρία!» Αντιλαμβάνεστε τη σαθρότητα αυτού του επιχειρήματος, δεδομένου ότι είστε υποψήφιοι/ες για πτυχίο Επιστήμης Η/Υ. Ο λόγος ενασχόλησης με την Python (από φέτος) (που θα μπορούσε να είναι C, C++, MATLAB, Java, R, ή οποιαδήποτε άλλη γλώσσα ή περιβάλλον με στοιχειώδεις βιβλιοθήκες επεξεργασίας σήματος) έγκειται στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων μηχανικού και στην πρακτική εφαρμογή όσων μαθαίνετε στη θεωρία. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αποτελούν το «εργαστηριακό κομμάτι» του μαθήματος, που δεν μπορεί να γίνει πραγματικά εργαστηριακό για πρακτικούς λόγους. Επιπλέον, οι ασκήσεις Python έρχονται πάντα με αρκετό κώδικα που πρέπει να συμπληρώσετε, ενώ ταυτόχρονα είναι ιδιαίτερα αναλυτικές και πλήρως καθοδηγούμενες. Τέλος, συνιστά ίσως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του μαθήματος γιατί βλέπετε τα μαθηματικά να λειτουργούν στην πράξη σε πραγματικές (ή κοντά σε πραγματικές) εφαρμογές!

4. Το μάθημα αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο αλλά δε με ενδιαφέρει καθόλου. Γιατί πρέπει να είναι τόσο απαιτητικό τη στιγμή που ενδιαφέρει ένα πολύ μικρό αριθμό φοιτητών?
Το πόσους φοιτητές ενδιαφέρει είναι εν τέλει σχετικό. Μπορεί να μην ενδιαφέρει εσάς και την παρέα σας ίσως αλλά πολύ πιθανό να ενδιαφέρει αρκετούς φοιτητές που όμως δε γνωρίζουν αρκετά τον τομέα, τους φοβίζει το μαθηματικό κομμάτι του μαθήματος, ή δε γνωρίζουν τις προοπτικές καριέρας μιας τέτοιας απασχόλησης. Ακόμα όμως κι αν αυτό το επιχείρημα ήταν αληθινό, ένα μάθημα κορμού οφείλει να δίνει στους φοιτητές τις απαραίτητες γνώσεις στον εκάστοτε τομέα, ανεξαρτήτως αν αυτοί/ες επιλέξουν να ασχοληθούν με το αντικείμενο. Τέλος, το μάθημα μπορεί να μη σας ενδιαφέρει τώρα, αλλά ποτέ δεν ξέρετε αν και πότε θα σας είναι χρήσιμες οι γνώσεις που αποκομίζετε από αυτό. Η επιστήμη των Η/Υ εξελίσσεται με την ώρα (!) και πράγματα που εσείς θεωρείτε ενδιαφέροντα τώρα μπορεί αύριο να είναι ξεπερασμένα. Μη βιάζεστε να δηλώσετε «προτίμηση» ή «αποστροφή» σε έναν τομέα από το δεύτερο έτος σας – είναι μια απόφαση ιδιαίτερα βιαστική. Προσπαθήστε να θεωρήσετε όλα τα μαθήματα σας ενδιαφέροντα, αν και φυσικά είναι απόλυτα κατανοητό να έχετε μια κλίση ή μια παραπάνω ευχαρίστηση όταν ασχολείστε με κάποια συγκεκριμένα μαθήματα.

5. Δε βρίσκω καμιά χρησιμότητα στο μάθημα αυτό και δεν καταλαβαίνω τι νόημα έχει στον κορμό ενός τμήματος Η/Υ. Θα έπρεπε να είναι επιλογής. Γιατί δεν είναι;
Στην θέση που βρίσκεστε δεν έχετε την εμπειρία και τη γνώση ώστε η άποψη που σχηματίζετε (και έχετε κάθε δικαίωμα να το κάνετε) για τη χρησιμότητα ή μη ενός μαθήματος στο πρόγραμμα σπουδών ενός τμήματος να έχει κάποια σημασία ή νόημα. Κάποιοι ιδιαίτερα καταρτισμένοι άνθρωποι αποφάσισαν κάποια μαθήματα να είναι κορμού και κάποια επιλογής – και υπάρχουν καλοί λόγοι για αυτήν την ταξινόμηση. Είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι πέραν του software και του hardware υπάρχουν κι άλλα ενδιαφέροντα πράγματα με τα οποία μπορεί να ασχοληθεί κανείς (τηλεπικοινωνίες, επεξεργασία εικόνας και ήχου, μηχανική μάθηση, υπολογιστική όραση, ρομποτική, κλπ - κι όλα αυτά υλοποιούνται σε software ή σε hardware φυσικά) σε ένα τμήμα Η/Υ – μάλιστα όλα αυτά χρειάζονται αρκετές γνώσεις σε software και hardware engineering. Τέτοιες κατευθύνσεις απαιτούν όμως και ισχυρό (και συγκεκριμένο) μαθηματικό υπόβαθρο. Ένα βασικό κομμάτι αυτού σας δίνεται σε αυτό το μάθημα. Επιπλέον, μπορείτε να ελέγξετε σε πόσα τμήματα Πληροφορικής, Μηχανικών Η/Υ, ή συναφών αντικειμένων, υπάρχει αντίστοιχο μάθημα (συνήθως με τίτλο «Σήματα και Συστήματα»), τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό: κατά κανόνα υπάρχει σχεδόν σε όλα, πολλές φορές μάλιστα συνοδευόμενο από άλλα μαθήματα κορμού στον ίδιο τομέα! Τέλος, η χρησιμότητα του μαθήματος σε έναν επιστήμονα Η/Υ πάντα συζητείται στην πρώτη (εισαγωγική) διάλεξη του μαθήματος, όπου παρουσιάζονται πολλές πληροφορίες σχετικά. Η σχετική διάλεξη είναι πάντα διαθέσιμη στους φοιτητές στην αντίστοιχη σελίδα.

6. Το μάθημα μοιάζει να έχει πολλά μαθηματικά! Δε θα ήταν προτιμότερο να βασιζόμαστε περισσότερο στη διαισθητική ερμηνεία των μαθηματικών και να αφήνουμε κατά μέρος τη σε βάθος μαθηματική επεξήγηση;
Ναι και όχι. :) Πράγματι δίνεται ιδιαίτερο βάρος στη διαισθητική ερμηνεία των μαθηματικών εννοιών αλλά δεν είναι σοφό να αφήνουμε κατά μέρος το αμιγώς μαθηματικό κομμάτι. Πολλά πράγματα αποκαλύπτονται αν «παίξουμε» λίγο με απλά μαθηματικά. Επιπλέον, δε θα λέγαμε ότι μπαίνουμε σε ιδιαίτερο βάθος όσον αφορά τα τελευταία (ίσως δεν έχετε δει τα μαθηματικά της μιγαδικής ολοκλήρωσης, της κατανομής/συνάρτησης Δέλτα, ή των συσχετίσεων και φασματικών πυκνοτήτων σε επίπεδο στοχαστικών διαδικασιών: όλα αυτά τα αποφεύγουμε, παρ’ όλο που - θεωρητικά - αποτελούν κομμάτι της ύλης ). Όσα μαθηματικά παρουσιάζονται αποτελούν την απαραίτητη βάση που πάνω σε αυτή μπορούμε να χτίσουμε περισσότερα και να αναπτύξουμε διαισθητικές ερμηνείες και να δουλέψουμε πραγματικές εφαρμογές.

7. Ο τρόπος παράδοσης των διαλέξεων δε με βολεύει γιατί μόνο αν γράφω αυτά που λέει ο διδάσκων κατανοώ την ύλη. Γιατί δεν προτιμάται ο παραδοσιακός τρόπος διδασκαλίας με πίνακα (ηλεκτρονικό ή φυσικό)? Κάποια πράγματα δε χρειάζονται «εκσυγχρονισμό»!
Ο τρόπος διδασκαλίας βασίζεται στο σκεπτικό ότι οι δυο ώρες που αφιερώνετε παρόντες/ούσες στο αμφιθέατρο πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ανταποδοτικές προς εσάς. Στη βάση αυτού, προτιμούμε τη διδασκαλία με tablet PC για τους εξής λόγους:
  • α. Οι διαφάνειες προσφέρουν μεγαλύτερη διαδραστικότητα: καλύτερα σχήματα, βίντεο, ήχο, animations, που βοηθούν πολύ στην επεξήγηση των εννοιών.
  • β. Οι διαφάνειες προσφέρουν «έτοιμο» υλικό, αφήνοντας πολύ χρόνο για επεξηγήσεις, συζητήσεις, και απορίες, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τα «κενά διαστήματα» γραφής πολλών εξισώσεων ή σχεδιασμού σχημάτων.
  • γ. Έχετε ένα «σετ σημειώσεων» από τους διδάσκοντες, που (συνήθως :) ) δεν έχει λάθη, είναι σωστά οργανωμένο, σωστά παρουσιαζόμενο, έγκυρο, και επίκαιρο.
  • δ. Δε χρειάζεται να «κυνηγάτε» το διδάσκοντα στην αντιγραφή όσων θα έγραφε στον πίνακα. Χρησιμοποιήστε όλο το εγκεφαλικό «δυναμικό» σας για να κατανοήσετε πλήρως αυτά που παρουσιάζονται, χωρίς να ανησυχείτε για την καταγραφή τους – αυτή θα σας δίνεται έτοιμη όπως πρέπει.
Σε κάθε περίπτωση όμως, κανείς δε σας εμποδίζει να κρατάτε σημειώσεις – όσες και με όποιο τρόπο θέλετε.

8. Είναι αδύνατο να θυμόμαστε όλη την ύλη για την τελική εξέταση! Γιατί δε μειώνετε κάπως την ύλη του μαθήματος για να μπορούμε να απομνημονεύσουμε κάποιους τύπους?
Ειλικρινά, δε μας ενδιαφέρει στο ελάχιστο η απομνημόνευση τύπων (και οποιαδήποτε απομνημόνευση εν γένει)! :) Προορίζεστε για επιστήμονες/μηχανικοί και ο ρόλος σας είναι να διατυπώνετε, να αναλύετε, και εν τέλει να λύνετε προβλήματα. Αν νομίζετε ότι οι πετυχημένοι μηχανικοί στον τομέα σας είναι αυτοί που ξέρουν τις εξισώσεις απ' έξω, ξεχάστε το. :) Έτσι, οι εξετάσεις σε αυτό το μάθημα είναι όλες με ανοιχτές σημειώσεις κάθε μορφής (συγγράμματα, σημειώσεις, λυμένες ασκήσεις, κλπ): οι τύποι είναι όλοι εκεί για σας, ξέρετε όμως να τους χρησιμοποιείτε σωστά?

9. Το MATLAB που δίνει το τμήμα είναι παλιό/δύσχρηστο/δύσκολο στην εγκατάσταση. Μπορώ να λύνω τις ασκήσεις σε άλλη γλώσσα?
Πλέον ΔΕ χρησιμοποιούμε MATLAB/Octave στο μάθημα. Η βασική γλώσσα προγραμματισμού του εργαστηριακού κομματιού του μαθήματος είναι η γλώσσα Python.

10. Ακούγονται πολλά για τις προδιαγραφές της ηλεκτρονικής παράδοσης των ασκήσεων. Τι ισχύει τελικά?
Η ηλεκτρονική παράδοση είναι δικαίωμα που έχουμε (οι διδάσκοντες) παραχωρήσει σε κάθε φοιτητή του μαθήματος, αλλά συνιστούμε να το χρησιμοποιείτε σε περιπτώσεις αδυναμίας να προσέλθετε στο αμφιθέατρο (π.χ. ασθένεια, απομάκρυνση από Ηράκλειο, πολύς φόρτος εργασίας, κλπ). Είναι ΠΟΛΥ βολικότερο για μας να έχουμε όλες τις ασκήσεις γραπτές. Έτσι λοιπόν, πριν αποφασίσετε να παραδώσετε ηλεκτρονικά σκεφτείτε το ενδεχόμενο να μπορεί κάποιος συνάδελφός σας να παραδώσει για σας το γραπτό σας στο μάθημα/φροντιστήριο. Η προθεσμία παράδοσης των ασκήσεων είναι η ίδια, ανεξαρτήτως του τρόπου παράδοσης (γραπτά ή ηλεκτρονικά). Αυτό θα ισχύει για κάθε παράδοση. Ηλεκτρονική παράδοση μετά την προθεσμία δε λαμβάνεται υπ'όψη. Τέλος, επειδή τα PDF που παραδίδετε ηλεκτρονικά τυπώνονται και παραδίδονται στους βοηθούς για διόρθωση, είναι πολύ σημαντικό να ακολουθείτε το πρότυπο παράδοσης και τους κανόνες που αναγράφονται στο site στη σελίδα των ασκήσεων. Με αυτόν τον τρόπο γλιτώνουμε όσο περισσότερο μελάνι γίνεται - μελάνι που πληρώνετε όλοι/ες σας μέσω των φόρων σας για το δημόσιο πανεπιστήμιο! Προφανώς αυτό το μελάνι δεν είναι αποκλειστικά για χρήση σε εκτυπώσεις των ηλεκτρονικών παραδόσεών σας. Καταλαβαίνετε λοιπόν πόσο εύκολα μπορεί να εξαντληθεί αν έχουμε ~40-50 ηλεκτρονικές παραδόσεις που είναι έγχρωμες ή grayscale ή φωτογραφημένες με έντονες σκιές ή με το τραπεζομάντηλο, την coca-cola, και το φυλλάδιο της Grand (τα έχουμε δει όλα αυτά!) στο φόντο τους. Δεν έχουμε λοιπόν τη διάθεση να εξαντλήσουμε αυτό το μελάνι επειδή "βαριέστε" (γιατί περί αυτού πρόκειται) να κάνετε μια σωστή ηλεκτρονική παράδοση. Αν η παράδοσή σας δεν ακολουθεί τις προδιαγραφές, δε θα λαμβάνεται υπ'όψη χωρίς καμιά ειδοποίηση από μέρους μας. Προσέξτε λοιπόν αν θέλετε να παραδίδετε ηλεκτρονικά: τηρείτε τις προδιαγραφές, για να μην πηγαίνει χαμένος ο κόπος σας.

11. Τι είναι οι Ε.ΒΑ.? Γιατί τις εισάγατε? Καταστρέφουν την ανιδιοτελή πρόθεση του φοιτητή να απαντάει σε ερωτήσεις και προάγουν τη βαθμοθηρία!
Οι Ε.ΒΑ. (Ευκαιρίες Βαθμολογίας) αποτελούν νέα πρακτική των διδασκόντων για ενίσχυση της συμμετοχής των φοιτητών στις διαλέξεις. Μια Ε.ΒΑ. αντιστοιχεί σε μια σωστή απάντηση εκ μέρους ενός φοιτητή σε μια ερώτηση του διδάσκοντα. Κάθε διάλεξη έχει προκαθορισμένο (συνήθως) αριθμό από Ε.ΒΑ. Μια Ε.ΒΑ. σας δίνει +0.05 μονάδες στο συνολικό βαθμό σας, με ανώτατο όριο τις 20 Ε.ΒΑ (1 μονάδα). Δεν αντιστοιχούν όλες οι ερωτήσεις κάθε διάλεξης σε Ε.ΒΑ. - καποιες θα είναι, κάποιες δε θα είναι Ε.ΒΑ. Οι Ε.ΒΑ. έχουν το χαρακτήρα της επιβράβευσης ενός φοιτητή που συμμετέχει ενεργά - κι όχι απλώς παρίσταται - στην εκπαιδευτική διαδικασία. Δεδομένου του μεγίστου αριθμού των Ε.ΒΑ., η έννοια της βαθμοθηρίας δεν υφίσταται, καθώς το βαθμολογικό όφελος είναι μικρό: κάποιος που απαντά στις ερωτήσεις και λαμβάνει Ε.ΒΑ. πιθανότατα θα έχει καλή γενικότερη παρουσία στο μάθημα και ο βαθμος του θα είναι έτσι κι αλλιώς υψηλός. Κάποιες σποραδικές Ε.ΒΑ. σε φοιτητές που δεν ακολουθούν το μάθημα δε θα έχουν ιδιαίτερη σημασία στη βαθμολογία τους. Σε διάφορα μαθήματα πανελλαδικά και στο εξωτερικό υπάρχει ποσοστό "παρουσίας στην τάξη" στο συνολικό βαθμό, του τύπου 5%-10%. Κάτι παρόμοιο προσπαθούν να κάνουν οι Ε.ΒΑ.

12. Το μάθημα έχει ενδιαφέρον αλλά η έλλειψη βιντεοσκοπημένου υλικού είναι μεγάλη και αποτελεί πρόβλημα για το μάθημα.
Στην πραγματικότητα, το μάθημα ίσως είναι το πιο video-friendly μάθημα της σχολής! :) Κατ'αρχάς, στις διαλέξεις παλαιότερων ετών (https://www.csd.uoc.gr/~hy215b/oldlec.html) θα βρείτε πλήρως βιντεοσκοπημένο ένα τουλάχιστον εξάμηνο, ενώ υπάρχουν και οι χειρόγραφες διαφάνειες. Επίσης, στα Ανοιχτά Πανεπιστημιακά Μαθήματα (UoC OpenCourses) θα βρείτε ένα ακόμη βιντεοσκοπημένο εξάμηνο, μαζί με σημειώσεις και ασκήσεις (https://opencourses.uoc.gr/courses/course/view.php?id=339). Επιπλέον, το ακαδ. έτος 2019-20, λόγω της επιδημίας του CovID19, υπάρχουν κάποιες βιντεοσκοπημένες διαλέξεις. Τέλος, υπάρχει ακόμα περισσότερο βιντεοσκοπημένο υλικό που απλά αντιστοιχεί σε παλαιότερες χρονιές - με ίδιο περιεχόμενο - και απλά δεν έχει ανέβει στο site λόγω επικάλυψης περιεχομένου. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι το μάθημα - και η φοίτηση - δε γίνεται "δι' αλληλογραφίας" ή "εξ' αποστάσεως" (παρά την προσωρινή κατάσταση με τον κορονοϊό). Η παρουσία σας στο αμφιθέατρο (πραγματικό ή εικονικό) συνίσταται έντονα - οι διαλέξεις δεν παραδίδουν απλώς την ύλη, ενώ βοηθούν σημαντικά στην κατανόηση και στη μείωση του χρόνου μελέτης στο σπίτι.

13. Έχω παρατηρήσει/μου έχουν αναφέρει ότι το μάθημα είναι κάπως αφηρημένο: υπάρχει έλλειψη πρακτικών παραδειγμάτων για κατανόηση του σχήματος/θέματος και της χρήσης των εννοιών που διδάσκονται.
Οι εφαρμογές της ύλης του μαθήματος αναφέρονται, εξηγούνται, και απεικονίζονται σε video στην πρώτη, εισαγωγική διάλεξη, ενώ οι σειρές ασκήσεων είναι κυριολεκτικά γεμάτες από εφαρμογές που υλοποιούνται στο προγραμματιστικό περιβάλλον MATLAB/Octave. Οι πραγματικές εφαρμογές είναι πολύ περισσότερες αλλά δεν μπορούν να υλοποιηθούν σε ένα εισαγωγικό μάθημα κορμού. Επίσης, κατά τη διάρκεια των διαλέξεων πράγματι αναφέρονται επιγραμματικά πολλές εφαρμογές σε κάθε ευκαιρία. Τέλος, στο προτεινόμενο διδακτικό σύγγραμμα (και σε κάποιες από τις σημειώσεις που σας δίνονται) αναφέρονται στην αρχή κάποιου κεφαλαίου χαρακτηριστικές, πραγματικές εφαρμογές της ύλης. Οπότε τελικά, ο παραπάνω ισχυρισμός είναι λανθασμένος και δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα.