9. Συμπεράσματα

Είναι γεγονός τελικά ότι η εκπαίδευση δεν κατάφερε να ξεφύγει από την εισβολή των νέων τεχνολογιών, και πολύ περισότερο των υπολογιστών, σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής. Δεν θα μπορούσε άλωστε, η εκπαίδευση να μείνει έξω από τον χώρο των εφαρμογών των υπολογιστών και της πληροφορικής γενικότερα, αφού παρέχει πρόσφορο έδαφος για πειραματισμούς και έρευνα σε αυτό τον τομέα.

Όπως είδαμε, η ανάπτυξη μηχανών για την χρησιμοποίηση τους στις εκπαιδευτικές διαδικασίες είναι ένα πολύ παλιό φαινόμενο. Άμεση συνέπεια αυτού ήταν το γεγονός ότι από την πρώτη στιγμή της ανάπτυξης των ηλεκτρονικών υπολογιστών επιχειρήθηκε η εφαρμογή τους στην εκπαίδευση. Υπήρξαν πολλά φιλόδοξα σχέδια τα οποία στόχευαν στην υλοποίηση μηχανών που θα αντικαταστήσουν τους ανθρώπους στις εκπαιδευτικές διαδικασίες. Η πραγματική επανάσταση όμως προήλθε από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και συγκεκριμένα από την ανάπτυξη των Έμπειρων Διδακτικών Συστημάτων που αποτέλεσεσαν και την πρώτη εφαρμογή της στην εκπαίδευση.

Στόχος των Ε.Δ.Σ. ήταν να αναπτυχθούν νοήμονες μηχανές - καθοδηγητές που θα γνώριζαν τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα και μέσα από διαδικασίες με τις οποίες θα μπορούσαν να αναλύουν τις ανάγκες, τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του μαθητή, θα μετέδιδαν τη γνώση. Έγιναν πολλές προσπάθειες και πολλά Ε.Δ.Σ. αναπτύχθηκαν, με πολλά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα το καθένα. Ωστόσο λίγα τέτοια συστήματα γνώρισαν την αποδοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας και εφαρμόστηκαν με αξιόλογα αποτελέσματα.

Η φιλοσοσοφία και οι αρχές πάνω στις οποίες βασίζονται τα Ε.Δ.Σ. μπορούν να χαρακτηριστούν ιδανικές. Θεωρητικά διάθετουν μια μεγάλη "αποθήκη" γνώσεων (Περιοχή Γνώσης), την τέλεια λύση για κάθε πρόβλημα του τομέα που πραγματεύονται (Μοντέλο Ειδικού), ένα ξεχωριστό μοντέλο για κάθε μαθητή και ένα σύστημα διδασκαλίας (καθοδήγησης) που δεν κάνει λάθη. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Ένα Ε.Δ.Σ. δεν μπορεί να γνωρίζει τα πάντα, δεν είναι τόσο απλή η μοντελοποίηση της λύσης όλων των προβλημάτων και ακόμη περισσότερο δεν μπορεί να υπάρξει μοντέλο που θα περιγράφει πλήρως την προσωπικότητα ενός ανθρώπου. Η αντιμετώπιση της πραγματικότητας λοιπόν θέτει πολλούς περιορισμούς στα Ε.Δ.Σ. κάποιοι από τους οποίους αναλύθηκαν στα πλαίσια αυτής της εργασίας. Έτσι η εφαρμογή των Ε.Δ.Σ. όχι μόνο περιορίζεται σε λίγους τομείς αλλά κυρίως σε τομείς που δεν παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον.

Παρά το όχι και τόσο θετικό κλίμα που φαίνεται να κυριαρχεί στο χώρο των Ε.Δ.Σ. οι ερευνητές δεν πτοούνται και συνεχίζουν την έρευνα. Υπάρχουν αισιόδοξες όσο και απαισιόδοξες απόψεις γαι το μέλλον των Ε.Δ.Σ. και γενικότερα των εφαρμογών των υπολογιστών στην εκπαίδευση. Ωστόσο η ροή της ιστορίας έδειξε ότι πολλά πράγματα που θεωρούνταν ακατόρθωτα, όχι μόνο έγιναν πραγματικότητα αλλά έφτασαν σε σημείο να θεωρούνται τετριμμένα. Συνεπώς, και βέβαια δεν μπορούμε να καταδικάσουμε στην αποτυχία τις προσπάθειες των ερευνητών. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε έιναι να περιμένουμε και να αξιολογήσουμε τα αποτέλεσματα τα οποία σίγουρα θα υπάρξουν στο μέλλον.


Περιεχόμενα, αρχική, προηγούμενη, επόμενη σελίδα.