MåôÜ ôçí áíÜëõóç ôùí áðáíôÞóåùí ôùí ìáèçôþí óå êÜèå åñþôçóç îå÷ùñéóôÜ, ðñüêåéôáé óôï óçìåßï áõôü íá áíáäåé÷èïýí ïé óõó÷åôßóåéò ðïõ åðéôñÝðïõí íá áíáëýóïõìå ôçí áíáðáñÜóôáóç ôùí ãíþóåùí óå ôñåéò êáôåõèýíóåéò: 

- ôçí åðéóÞìáíóç ôùí ðáñïõóþí áíáðáñáóôÜóåùí 

- ôçí áíÜëõóç ôïõ êõñßáñ÷ïõ ÷áñáêôÞñá ôùí õðáñ÷ïõóþí ãíþóåùí 

- ôçí áíôßëçøç ôçò äïìÞò êáé ôçò ïñãÜíùóçò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí. 

Oé áíáðáñáóôÜóåéò (Þ êáëýôåñá ïé õðïèÝóåéò áíáðáñáóôÜóåùí) åß÷áí ìÝ÷ñé ôþñá åðéóçìáíèåß áðü ôéò êáôÜëëçëá ôéèÝìåíåò åñùôÞóåéò åíþ ïé Þäç õðÜñ÷ïõóåò ãíþóåéò åß÷áí åðåîçãçèåß åßôå ìå âÜóç ìïíôÝëá áíáöïñÜò ðïõ õðïèÝôáìå üôé ÷ñçóéìïðïéïýóå ï ìáèçôÞò åßôå ìå ôçí áíáãíþñéóç ëÝîåùí ðïõ õðïëáìâáíüôáí üôé áíôéóôïé÷ïýí óå óõãêåêñéìÝíåò íïåñÝò åéêüíåò. ÐÝñá áðü ôéò ïñéóìÝíåò êáé ðñïò äéåñåýíçóç áíáðáñáóôÜóåéò Þäç áðü ôï óôÜäéï ôçò ðñï-Ýñåõíáò, ìéá áíÜëõóç ôçò óõìðåñéöïñÜò óôá ðëáßóéá ôùí äéÜöïñùí ïìÜäùí (óýìöùíá ìå ôçí ôÜîç, ôç óõ÷íÞ Þ ü÷é ÷ñÞóç õðïëïãéóôÞ Þ ôçí çëéêßá) áíÝäåéîå íÝåò õðïêåßìåíåò áíáðáñáóôáóéáêÝò äïìÝò óôï åóùôåñéêü ôùí ôéèÝìåíùí åñùôÞóåùí. ÐñïóðáèÞóáìå óôá ðëáßóéá áõôÜ íá êáôáóôÞóïõìå ðñïöáíÝò ðþò ïé áíáðáñáóôÜóåéò ìéáò ïìÜäáò ïñãáíþíïíôáé êáé äéáñèñþíïíôáé áíáìåôáîý ôïõò. Ãéá ôçí åðåîåñãáóßá ôùí ó÷åôéêþí äåäïìÝíùí ðÜíù óôç óõìðåñéöïñÜ ôùí äéáöïñåôéêþí ïìÜäùí, ÷ñçóéìïðïéÞóáìå ôéò ôñÝ÷ïõóåò óôáôéóôéêÝò ìåèüäïõò. 

AíôéèÝôùò, ïé óöáéñéêÝò äïìÝò ôùí áíáäõüìåíùí áðü ôï óýíïëï ôïõ åñùôçìáôïëïãßïõ áíáðáñáóôÜóåùí äåí ìðïñïýí íá Ýñèïõí óôï öùò ïýôå ìÝóù ôùí êëáóóéêþí óôáôéóôéêþí ìåèüäùí ïýôå ðåñéóóüôåñï áðü ôéò åðåîçãÞóåéò êáé ôçí ðïéïôéêÞ áíÜëõóç ôùí áðáíôÞóåùí (áíÜëõóç ðåñéå÷ïìÝíïõ) ðïõ äåí ðåñéãñÜöïõí åíôÝëåé ðáñÜ ôéò äéáöïñåôéêÝò ðôõ÷Ýò ôïõ ßäéïõ ÷áñáêôÞñá (åñùôÞìáôïò) êáé êáôÜ êáíüíá áöïñïýí ôçí ßäéá áíáðáñÜóôáóç. Ùóôüóï, óôçí ðñÜîç, ôá ðáñáôçñïýìåíá õðïêåßìåíá ðåñéãñÜöïíôáé ðïëý óõ÷íÜ áðü Ýíá ðïëý ìåãÜëï áñéèìü ÷áñáêôÞñùí. Oé ìÝèïäïé áíÜëõóçò äåäïìÝíùí åðéôñÝðïõí ìéá óöáéñéêÞ ìåëÝôç ôùí õðïêåéìÝíùí êáé ôùí ìåôáâëçôþí ÷ñçóéìïðïéþíôáò ìÜëéóôá êáé êáôÜëëçëåò ãñáöéêÝò ðáñáóôÜóåéò (J.-M. Bouroche, G. Saporta, 1980, ó. 3). H Ýñåõíá ëïéðüí ôùí ïìïéïôÞôùí Þ ôùí äéáöïñþí áíÜìåóá óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ðáéäéþí êáèþò åðßóçò êáé ç äïìÞ áõôþí ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ìðïñåß íá áðïôåëÝóåé áíôéêåßìåíï ìåëÝôçò. Méá ðáñáãïíôéêÞ áíÜëõóç, üðùò áõôÞ ôçò ðáñáãïíôéêÞò áíÜëõóçò ðïëëáðëþí áíôéóôïé÷éþí (analyse factorielle des correspondances multiples) åðéôñÝðåé íá áíáðáñáóôçèïýí ïìáäïðïéÞóåéò ôùí ðáéäéþí áíÜëïãá ìå ôïí ôñüðï ðïõ ôïðïèåôïýíôáé áðÝíáíôé óôéò íÝåò ôå÷íïëïãßåò. H ìÝèïäïò áõôÞ ðáñÜãåé ìéá ãåùìåôñéêÞ ðáñÜóôáóç ôïõ ôñüðïõ ìå ôïí ïðïßï ïìáäïðïéïýíôáé Þ áíôßèåôá áëëçëïáðïêëåßïíôáé ïé áðáíôÞóåéò ôùí ìáèçôþí. Eßíáé êáô'áõôü ôïí ôñüðï äõíáôüí íá ðñïóäéïñßóïõìå ôçí áìïéâáßá èÝóç ôùí åñùôÞóåùí êáé íá ó÷åäéÜóïõìå Ýíá ôïðïãñáöéêÞ ÷Üñôç ðïõ êáèéóôÜ ðñïöáíåßò ôéò áðáíôÞóåéò ðïõ Ýëêïíôáé êáé áõôÝò ðïõ áðùèïýíôáé. ÓõìðëçñùìáôéêÜ, ìÝèïäïé ôáîéíüìçóçò, üðùò áõôÞ ôçò éåñáñ÷éêÞò ôáîéíüìçóçò, åðéôñÝðïõí ôçí ïìáäïðïßçóç ôùí õðïêåéìÝíùí óå ïìïãåíåßò êáôçãïñßåò. H åðåîåñãáóßá ôùí äåäïìÝíùí Ýãéíå ìå ôï óôáôéóôéêü ðñüãñáììá áíÜëõóçò ìåãÜëïõ ðëÞèïõò äåäïìÝíùí SPAD.N.

2.1. H ëïãéêÝò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ óôï ó÷ïëåßï êáé óôï óðßôé 

Ãéá ôçí áíÜëõóç ôùí äåäïìÝíùí ôçò Ýñåõíáò ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ç ìÝèïäïò ôçò ðáñáãïíôéêÞò áíÜëõóçò ðïëëáðëþí áíôéóôïé÷éþí (analyse factorielle des correspondances multiples), ç ðéï êáôÜëëçëç ìÝèïäïò óôáôéóôéêÞò áíÜëõóçò ðïéïôéêþí äåäïìÝíùí. H åí ëüãù ìÝèïäïò ðñïôÜèçêå ãéá ðñþôç öïñÜ óôá ôÝëç ôçò äåêáåôßáò ôïõ 60 áðü ôïí J.-P. Benzecri óôï ðáíåðéóôÞìéï Paris 6 (Jussieu) ôçò Ãáëëßáò, êáé Ý÷åé êáôáóôåß ç êáôåîï÷Þí ìÝèïäïò áíÜëõóçò äåäïìÝíùí êõñßùò üóïí áöïñÜ áíÜëõóç åñùôçìáôïëïãßùí. H ìÝèïäïò áõôÞ åðéôñÝðåé áöåíüò íá áíáäåé÷èïýí ôá äïìéêÜ óôïé÷åßá ðïõ êáèïñßæïõí ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ðáéäéþí üðùò áõôÝò áíáäýïíôáé ìÝóá áðü ôï åñùôçìáôïëüãéï êáé áöåôÝñïõ íá Ýñèïõí óôï öùò ïé ó÷Ýóåéò ôùí áíáðáñáóôáóéáêþí óõíèåôéêþí ìå ôçí åéóáãùãÞ ôùí áôüìùí óôéò äéÜöïñåò ïìïãåíåßò áíáðáñáóôáóéáêÝò ïìÜäåò ìå âÜóç êÜðïéá êñéôÞñéá, üðùò ç çëéêßá, ôï öýëï êáé ç êáôï÷Þ Þ ü÷é åíüò õðïëïãéóôÞ. Ðñüêåéôáé ëïéðüí ãéá ìéá ôå÷íéêÞ ðïõ ðñïûðïèÝôåé ôçí ýðáñîç åíüò áíáðáñáóôáóéáêïý ðåäßïõ óôá ðëáßóéá ôïõ ïðïßïõ ïé ïìÜäåò õðïêåéìÝíùí êáôáëáìâÜíïõí äéáöïñåôéêÝò èÝóåéò. Óå áõôü ôï ìÝñïò, èá ðñïóåããéóèåß ôï æÞôçìá ôùí ëïãéêþí ÷ñÞóçò ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí óå ó÷Ýóç ìå ôç óõ÷íÞ Þ ü÷é ÷ñÞóç ôïõò êáé ôïí ôüðï óôïí ïðïßï åîåëßóóåôáé ç åí ëüãù äñáóôçñéüôçôá, ôï óðßôé äçëáäÞ êáé ôï ó÷ïëåßï. Óôçí áíÜëõóç åìðëÝêïíôáé ïé åñùôÞóåéò 3 êáé 4 ôïõ åñùôçìáôïëïãßïõ ïé ïðïßåò æçôïýóáí áðü ôá ðáéäéÜ íá åêöñáóôïýí óôï ðþò èá Þèåëáí íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí Ýíá õðïëïãéóôÞ óôï ó÷ïëåßï (åñþôçóç 3) êáé óôï óðßôé (åñþôçóç 4). H êùäéêïðïßçóç ôùí áðáíôÞóåùí ôùí ìáèçôþí Ýãéíå óå ôñåéò ìåãÜëåò êáôçãïñßåò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôç ëåéôïõñãéêÞ ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ ãéá êÜðïéá åñãáóßá, ôçí øõ÷áãùãßá êáé ôçí ðåñßðôùóç ðïõ äåí äüèçêå êáìßá áðÜíôçóç. 

O ðáñáêÜôù ðßíáêáò (ðßíáêáò 1) ðáñïõóéÜæåé ôéò ÷áñáêôçñéóôéêÝò ôéìÝò Þ éäéïôéìÝò (valeurs propres) ôùí ôñéþí ðñþôùí ðáñáãüíôùí ïé ïðïßïé óå áõôÞ ôçí ðåñßðôùóç åêöñÜæïõí ôï óýíïëï ôçò ðëçñïöïñßáò ðïõ ìðïñïýìå íá Ý÷ïõìå áðü ôÝôïéïõ åßäïõò áíáëýóåéò (100 % ôïõ óõóóùñåõôéêïý ðïóïóôïý). O ðñþôïò ðáñÜãïíôáò áíáðáñéóôÜ ôï 41.34 % ôçò óõíïëéêÞò ìåôáâïëÞò åíþ ï äåýôåñïò ôï 33.33 %. O ðñþôïò Üîïíáò åßíáé ðÜíôá ç êáëýôåñç ðñïóÝããéóç, áëëÜ õðÜñ÷åé åíôïýôïéò óçìáíôéêÞ áðþëåéá áêñßâåéáò. O äåýôåñïò Üîïíáò åðéöÝñåé äéïñèùôéêÝò ðëçñïöïñßåò áíáöïñéêÜ ìå ôçí ôïðïèÝôçóç ôùí ìåôáâëçôþí ðÜíù óôïõò ðáñáãïíôéêïýò Üîïíåò. Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ ïé äýï ðñþôïé Üîïíåò åêöñÜæïõí ôï 74.67 % ôçò ìåôáâïëÞò ôùí äåäïìÝíùí, ðïóïóôü éäéáßôåñá óçìáíôéêü ãéá ôÝôïéïõ åßäïõò óôáôéóôéêÝò áíáëýóåéò. Mðïñïýìå íá èåùñÞóïõìå üôé ôï áíôßóôïé÷ï ðáñáãïíôéêü ãñÜöçìá åßíáé óßãïõñçò ðïéüôçôáò áðü ðëåõñÜò åðåîçãÞóåùí êáé ðáñÝ÷åé áóöáëåßò ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí áíáðáñáóôáóéáêÞ óõìðåñéöïñÜ ôùí õðïêåéìÝíùí ôçò Ýñåõíáò. 

Ðñéí ðåñÜóïõìå óôçí åðåîÞãçóç ôçò ãñáöéêÞò ðáñÜóôáóçò (ó÷Þìá 1) ðñïÝ÷åé íá åîåôÜóïõìå áí ïé äýï ðñþôïé ðáñÜãïíôåò, ïé ïðïßïé óôï ãñÜöçìá áíáðáñéóôþíôáé áðü ôïõò äýï ïñèïãþíéïõò Üîïíåò, Ý÷ïõí óôáôéóôéêÞ óçìáóßá. Ãéá íá ãßíåé áõôü ÷ñçóéìïðïéïýíôáé åðéðëÝïí ðßíáêåò (ïé ïðïßïé ãéá ëüãïõò ïéêïíïìßáò ÷þñïõ äåí ðáñïõóéÜæïíôáé åäþ) ðïõ áíáðáñéóôïýí ôéò ôéìÝò ôùí ìåôáâëçôþí ðïõ åìðëÝêïíôáé óôçí áíÜëõóç, ôéò óõíôåôáãìÝíåò ôïõò ðÜíù óôïõò ôñåéò ðñþôïõò Üîïíåò, ôéò óõíïëéêÝò ôïõò óõíåéóöïñÝò ðÜíù óôçí áðüêëéóç áðü ôçí áíåîáñôçóßá êáé ôåôñÜãùíá ôùí óõíçìßôïíùí ôïõò. H óõìâïëÞ (contribution) ðáßæåé ðñùôáñ÷éêü ñüëï óôçí áíÜëõóç äéüôé õðïäåéêíýåé ôá óçìåßá (ôéò ôéìÝò äçëáäÞ ôùí ìåôáâëçôþí) ðïõ Ý÷ïõí ðåñéóóüôåñï åðçñåÜóåé ôçí ôïðïèÝôçóç ôïõ ðáñáãïíôéêïý Üîïíá. Oóï ìåãáëýôåñç åßíáé ç óõìâïëÞ åíüò óçìåßïõ ðÜíù óå Ýíá Üîïíá ôüóï ðåñéóóüôåñï áõôü ôï óçìåßï Ý÷åé óõìâÜëëåé óôçí ôïðïèÝôçóÞ ôïõ. Tá ôåôñÜãùíá ôùí óõíçìßôïíùí åêöñÜæïõí ôçí ðïéüôçôá áíáðáñÜóôáóçò ôïõ óçìåßïõ ðÜíù óôï ðáñáãïíôéêü ãñÜöçìá. Aí ôï óçìåßï åßíáé üíôùò êáëþò åõèõãñáììéóìÝíï ðÜíù óôïí Üîïíá, ôüôå ôï ôåôñÜãùíï ôïõ óõíçìßôïíïõ ôïõ åßíáé ìåãÜëï. Óôçí áíôßèåôç ðåñßðôùóç, ôïðïèåôåßôáé óå ôÝôïéá äéåýèõíóç ç ãùíßá ôçò ïðïßáò ìå ôï áíáðáñáóôáóéáêü åðßðåäï åßíáé óçìáíôéêÞ. Må ôç âïÞèåéá áõôïý ôïõ ðßíáêá, ðñïóäéïñßæïõìå ëïéðüí ôéò ôéìÝò ðïõ êáèïñßæïõí ôïí ðñïóáíáôïëéóìü ôùí áîüíùí êáé óôç óõíÝ÷åéá ðñïóåããßæïõìå óå åðåîçãÞóåéò ôùí ðáñáðÜíù óôïé÷åßùí ðñïóðáèþíôáò íá áíáêáëýøïõìå äïìéêÜ öáéíüìåíá ðïõ äçìéïõñãïýí áëëçëåðéäñÜóåéò ìåôáîý ôùí ôéìþí áõôþí. Óå áíôßèåôåò ðåñéðôþóåéò, åßíáé ðéèáíüí íá ðñüêåéôáé ãéá Ýíá êáèáñÜ óôï÷áóôéêü öáéíüìåíï (ëÜèç Þ áíáêñßâåéåò óôéò ìåôñÞóåéò, ðáñåíÝñãåéåò ôçò äåéãìáôïëçøßáò). ÃåíéêÜ, ç ðéèáíüôçôá áðïôåëåóìÜôùí ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôçí ôý÷ç åßíáé ó÷åäüí ìçäåíéêÞ äåäïìÝíïõ ôçò ðïëõðëïêüôçôáò ôçò äïìÞò ôïõò. 

O ðñþôïò Üîïíáò áíôéèÝôåé ôéò ôéìÝò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôç ëåéôïõñãéêÞ ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ ùò ìÝóï åñãáóßáò (ftr3 êáé ftr4) ìå ôéò ôéìÝò ðïõ áíáöÝñïíôáé óôç ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ ùò ðáéãíßäé (div3 êáé div4) óôï óðßôé êáé óôï ó÷ïëåßï. O äåýôåñïò Üîïíáò, áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõ äåí ðñïóèÝôåé éäéáßôåñåò ðëçñïöïñßåò óôçí áíÜëõóç êáèüóïí êáé ïé ôÝóóåñéò ôéìÝò ðïõ åìðëÝêïíôáé óôçí áíÜëõóç Ý÷ïõí ìðåé óôï ðáéãíßäé Þäç áðü ôïí ðñþôï Üîïíá. EîåôÜæïíôáò ôá ôåôñÜãùíá ôùí óõíçìßôïíùí ðÜíù óôï äåýôåñï Üîïíá ðáñáôçñïýìå üôé ìüíï ç ôéìÞ div3 åõèõãñáììßæåôáé ðëÞñùò óõìâÜëëïíôáò êáô'áõôü ôïí ôñüðï óôïí ðñïóáíáôïëéóìü ôïõ üðùò êáé ç ôéìÞ sre3 (÷ùñßò áðÜíôçóç óôçí åñþôçóç 3). AíôéèÝôùò, ç ôéìÞ sr4 (÷ùñßò áðÜíôçóç óôçí åñþôçóç 4) Ý÷ïíôáò ðïëý ìéêñÞ ìÜæá (ëéãüôåñï áðü 2 % ôùí õðïêåéìÝíùí) åîáëåßöåôáé áðü ôï ëïãéóìéêü êáôÜ ôçí ðñáãìáôïðïßçóç ôùí õðïëïãéóìþí ðïõ áöïñïýí ôïí ðñïóáíáôïëéóìü ôùí áîüíùí. AíôéèÝôùò, ðáñïõóéÜæåôáé ãñáöéêÜ óôçí ðáñáêÜôù ãñáöéêÞ ðáñÜóôáóç (ó÷Þìá 1). Tï ðëåïíÝêôçìá ôçò ðáñáãïíôéêÞò áíÜëõóçò óõíßóôáôáé óôç äõíáôüôçôá áíáðáñÜóôáóçò ðÜíù óôï ðáñáãïíôéêü ãñÜöçìá êáé ôùí ôéìþí Üëëùí ìåôáâëçôþí ðïõ äåí åßíáé ôçò ßäéáò öýóçò ìå ôéò åíåñãÝò ìåôáâëçôÝò (ïé åîáñôçìÝíåò ìåôáâëçôÝò ôçò áíÜëõóçò) ðïõ ðáñåìâáßíïõí óôïí ðñïóáíáôïëéóìü ôùí ðáñáãïíôéêþí áîüíùí. Oé åí ëüãù ìåôáâëçôÝò, ðïõ åßíáé ìåôáâëçôÝò êáèåóôþôïò (áíåîÜñôçôåò äçëáäÞ ìåôáâëçôÝò), ëüãù ôçò öýóçò ôïõò äåí äçìéïõñãïýí áëëçëåðéäñÜóåéò ìå ôéò Üëëåò ìåôáâëçôÝò, ïé ïðïßåò åßíáé ìåôáâëçôÝò ãíþìçò (åîáñôçìÝíåò äçëáäÞ ìåôáâëçôÝò), êáé óôçí ðåñßðôùóÞ ìáò åðåîçãïýí ôéò èÝóåéò áíáöïñéêÜ ìå ôçí åíäå÷üìåíç ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ. TÝôïéåò åßíáé ïé ìåôáâëçôÝò ðïõ áöïñïýí ôçí ôÜîç (êáé óõíáêüëïõèá ôçí çëéêßá), ôï öýëï êáé ôçí êáôï÷Þ Þ ü÷é åíüò õðïëïãéóôÞ (êáé óõíåðþò ôç óõ÷íÞ Þ ü÷é ÷ñÞóç ôïõ). Oé ìåôáâëçôÝò êáèåóôþôïò ìðïñïýí íá åðçñåÜóïõí ôçí êáôáíïìÞ ôùí ìåôáâëçôþí Üðïøçò, áëëÜ äåí åðçñåÜæïõí êáèüëïõ ôçí áëëçëåîÜñôçóÞ ôïõò. AíôéèÝôùò, ðáñïõóéáæüìåíåò ðÜíù óôç ãñáöéêÞ ðáñÜóôáóç èåùñïýíôáé ùò óõìðëçñùìáôéêÝò ìåôáâëçôÝò ôçò ðáñáãïíôéêÞò áíÜëõóçò. Äåí êáèïñßæïõí ôç èÝóç ôùí áîüíùí áëëÜ ðñïóöÝñïõí ìéá ðéï ðëÞñç åéêüíá ãéá íá ãßíïõí åðåîçãÞóåéò. Mðïñïýìå êáô'áõôü ôïí ôñüðï íá áðïêôÞóïõìå ìéá ãñáöéêÞ åéêüíá ôçò óõìðåñéöïñÜò ôùí áôüìùí áöïý ïé ìåôáâëçôÝò êáèåóôþôïò Ýñ÷ïíôáé íá ôåèïýí êïíôÜ óôéò ìåôáâëçôÝò Üðïøçò óôéò ïðïßåò ìïéÜæïõí ðåñéóóüôåñï (áõôÝò äçëáäÞ ðïõ Ý÷ïõí åðéëåãåß áðü ôá ßäéá Üôïìá). 

ÓõìðÝñáóìá ðÜíù óôç ó÷Ýóç ôçò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ óôï óðßôé êáé óôï ó÷ïëåßï 

Óôï ó÷Þìá 1 ìðïñïýìå íá ðáñáôçñÞóïõìå üôé ïé äýï ðáñáãïíôéêïß Üîïíåò áíôéèÝôïõí: áãüñéá ìå êïñßôóéá, áõôïýò ðïõ Ý÷ïõí Ýíá õðïëïãéóôÞ ìå áõôïýò ðïõ äåí Ý÷ïõí, ôá ðáéäéÜ ôçò TÝôáñôçò ìå ôá ðáéäéÜ ôçò ÐÝìðôçò ôÜîçò. Mðïñåß åýêïëá íá ðáñáôçñçèåß ç ôÜóç ðïõ äåß÷íåé ôá êïñßôóéá, ôá ðáéäéÜ ôçò TÝôáñôçò êáé áõôïýò ðïõ Ý÷ïõí Ýíá õðïëïãéóôÞ íá ôïðïèåôïýíôáé êïíôÜ óôï íÝöïò N2 ðïõ ó÷çìáôßæåôáé áðü ôéò ôéìÝò ôùí ìåôáâëçôþí ðïõ ðáñéóôÜíïõí ôç ëåéôïõñãéêÞ ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ (ftr3, ftr4). AíôéèÝôùò, ôá ðáéäéÜ ôçò ÐÝìðôçò ôÜîçò, ôá áãüñéá êáé áõôïß ðïõ äåí Ý÷ïõí õðïëïãéóôÞ ôïðïèåôïýíôáé ðëçóéÝóôåñá ôïõ íÝöïõò N1 ôï ïðïßï óõãêåíôñþíåé ôéò ôéìÝò ôùí ìåôáâëçôþí ðïõ áíôéóôïé÷ïýí óôç ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ ùò ðáéãíßäé (div3, div4). Méá ðéï ðñï÷ùñçìÝíç ìåëÝôç ôïõ óõóôÞìáôïò ôùí äýï áîüíùí åðéôñÝðåé íá äéáêñßíïõìå åðéðëÝïí óôïé÷åßá ëéãüôåñï ïñáôÜ: ôá ðáéäéÜ ðïõ äåí äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ ôïðïèåôïýíôáé ðéï êïíôÜ óôçí øõ÷áãùãéêÞ ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ åíþ áíôßèåôá áõôïß ðïõ äéáèÝôïõí ó÷çìáôßæïõí ðåñéóóüôåñï äéáöïñïðïéçìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ åóôéÜæïíôáé óôç ëåéôïõñãéêÞ ôïõ ÷ñÞóç. Eíá åðéðëÝïí óçìáíôéêü óôïé÷åßï áöïñÜ ôç ó÷Ýóç áíÜìåóá óôç ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ óôï óðßôé êáé óôï ó÷ïëåßï. Óôçí ðåñßðôùóç ôïõ ó÷ïëåßïõ êõñßáñ÷ç áíáðáñÜóôáóç åßíáé áõôÞ ôçò ëåéôïõñãéêÞò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ (ftr3 ðïëý êïíôÜ óôçí áñ÷Þ ôùí áîüíùí) åíþ ç ôéìÞ ðïõ áíáöÝñåôáé óôçí øõ÷áãùãéêÞ äéÜóôáóç (div3) áðÝ÷åé áñêåôÜ ôçò áñ÷Þò ôùí áîüíùí (ãåãïíüò ðïõ äçëþíåé üôé ëéãüôåñïé ìáèçôÝò Ý÷ïõí åðéëÝîåé ôçí áíôßóôïé÷ç ôéìÞ). H áíôßèåôç áêñéâþò ðáñáôÞñçóç ìðïñåß íá ãßíåé üôáí ðñüêåéôáé ãéá ôç ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ óôï óðßôé. H ôéìÞ ðïõ ðáñéóôÜ ôçí ðôõ÷Þ ôïõ õðïëïãéóôÞ ùò ðáéãíßäé ôïðïèåôåßôáé ðïëý êïíôÜ óôçí áñ÷Þ ôùí áîüíùí (div4) åíþ áíôéèÝôùò ç ôéìÞ ðïõ åêöñÜæåé ôç ëåéôïõñãéêÞ ôïõ ÷ñÞóç åßíáé åìöáíþò ðéï ìáêñéÜ (ftr4). O õðïëïãéóôÞò óõíåðþò áíáðáñßóôáôáé ùò ìÝóï åñãáóßáò óôï ó÷ïëåßï êáé ùò ìÝóï ãéá ðáéãíßäé óôï óðßôé, ãåãïíüò ðïõ åß÷å Þäç åíôïðéóèåß êáôÜ ôçí áðëÞ óôáôéóôéêÞ ìåëÝôç ðïõ Ýãéíå óôï ðñïçãïýìåíï êåöÜëáéï. 

2.2. AíÜëõóç ôùí åñùôÞóåùí ó÷åôéêÜ ìå ôéò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò (åñùôÞóåéò 1, 2, 3, 4)

H áíÜëõóç èá óõíå÷éóôåß ðÜíù óôï óýíïëï ôùí ìåôáâëçôþí ðïõ áíáöÝñïíôáé óôéò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ. O ðßíáêáò 2 ðåñéÝ÷åé ôéò ôÝóóåñéò ðñþôåò éäéïôéìÝò (valeurs propres), ôá ðïóïóôÜ ôçò äéáóðïñÜò êáé ôá éóôïãñÜììáôá ôùí éäéïôéìþí ìåôÜ ôçí áíÜëõóç. H ðñþôç åñþôçóç áöïñÜ ôç äõíáôüôçôá íá åëÝã÷ïõìå, íá äéáëå÷ôïýìå êáé íá ëýóïõìå ðñïâëÞìáôá ìå Ýíá õðïëïãéóôÞ êáèþò êáé ôçí éêáíüôçôÜ ôïõ íá ðåñéÝ÷åé ðëçñïöïñßåò. H äåýôåñç èÝôåé ôï æÞôçìá ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé. H ôñßôç êáé ç ôÝôáñôç áíáöÝñïíôáé áíôßóôïé÷á óôç ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ óôï ó÷ïëåßï êáé ôï óðßôé (âëÝðå ó÷Þìá 2). 

O ðñþôïò ðáñÜãïíôáò Ý÷åé õøçëÞ éäéïôéìÞ ãéá ôÝôïéïõ ôýðïõ äåäïìÝíá (0.2097). H ôåôñáãùíéêÞ ôçò ñßæá, ðïõ äåß÷íåé ôï óõíôåëåóôÞ óõó÷Ýôéóçò áíÜìåóá óôéò ãñáììÝò êáé ôéò êïëþíåò ãéá ôéò ïðïßåò ìáò äßíåé ðëçñïöïñßåò áõôüò ï ðáñÜãïíôáò, åßíáé ìåãáëýôåñç ôïõ 0,45. Ðáñáôçñïýìå åðßóçò üôé áðü ôïí ôñßôï ðáñÜãïíôá êáé ìåôÜ ïé äéáäï÷éêÝò éäéïôéìÝò åßíáé ðïëý êïíôÜ ç ìéá óôçí Üëëç, ãåãïíüò ðïõ ìáò äåß÷íåé üôé ðñÝðåé íá óôáìáôÞóïõìå óå áõôü ôï óçìåßï ôçí áíÜëõóç. Èá åîåôÜóïõìå ôïõò ôñåéò ðñþôïõò ðáñÜãïíôåò ðïõ åêöñÜæïõí ôï 43,35% ôçò äéáóðïñÜò, ôçò ðëçñïöïñßáò äçëáäÞ ðïõ ìðïñïýìå íá Ý÷ïõìå áðü ôçí áíÜëõóç. 

O ðñþôïò Üîïíáò (ó÷Þìá 2) åêöñÜæåé ôï 18,87 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò êáé áíôéèÝôåé áðü ôï Ýíá ìÝñïò (íÝöïò N1) áõôïýò ðïõ ðéóôåýïõí üôé ï õðïëïãéóôÞò äåí îÝñåé ðïëëÜ ðñÜãìáôá (sn1c), üôé äåí ìðïñåß íá äþóåé áðáíôÞóåéò óå üëåò ôéò åñùôÞóåéò (rn1d), üôé äåí ìðïñïýìå íá ôïí åëÝã÷ïõìå (cn1a), üôé äåí ðåñéÝ÷åé ðïëëÝò ðëçñïöïñßåò (in1e) êáé üôé äåí ìðïñïýìå íá äéáëå÷ôïýìå ìáæß ôïõ (dn1b), êáé áðü ôï Üëëï ìÝñïò, èåôéêÞ ðëåõñÜ ôïõ Üîïíá, ðáßñíïõìå ôéò áíôßèåôåò áðáíôÞóåéò (íÝöïò N2). O Üîïíáò áõôÞò ðñïóáíáôïëßæåôáé áðü ôïí õðïëïãéóôÞ êáèïëéêÞ ìç÷áíÞ. Eßíáé ðñïöáíÝò üôé ïé ôéìÝò ôçò ßäéáò ìåôáâëçôÞò áíôéôßèåíôáé ðÜíù óôïí ßäéï Üîïíá áöïý åê êáôáóêåõÞò Ý÷ïõí óáí êÝíôñï âÜñïõò ôçí áñ÷Þ ôùí áîüíùí. H õðïêåßìåíç ðëçñïöïñßá áõôÞò ôçò áíôßèåóçò Ýãêåéôáé óôï ãåãïíüò üôé ôá ðáéäéÜ áðïäÝ÷ïíôáé Þ áðïññßðôïõí óõíïëéêÜ ôéò ó÷åôéêÝò åñùôÞóåéò ðïõ áöïñïýí ïñéóìÝíåò äõíáôüôçôåò ôùí õðïëïãéóôþí. H ðñþôç ïìÜäá, üðùò ðñïêýðôåé áðü ôï ó÷Þìá 2, áðïôåëåßôáé êõñßùò áðü êïñßôóéá, áðü ðáéäéÜ ôçò ÐÝìðôçò êáé éäéïêôÞôåò õðïëïãéóôÞ, êáé ôçò ïðïßáò ç ãåíéêÞ áíáðáñáóôáóéáêÞ äïìÞ ùò ðñïò ôéò éêáíüôçôåò ôïõ õðïëïãéóôÞ åßíáé ðåñéóóüôåñï áðáéóéüäïîç. Aðü ôçí Üëëç ìåñéÜ, ôá áãüñéá, ôá ðáéäéÜ ôçò TÝôáñôçò êáé áõôïß ðïõ äåí Ý÷ïõí õðïëïãéóôÞ áðáñôßæïõí êáôÜ ðëåéïøçößá ôçí Üëëç ïìÜäá, ôçò ïðïßáò ïé áíáðáñáóôÜóåéò åóôéÜæïíôáé óôç äõíáôüôçôá åëÝã÷ïõ ôïõ õðïëïãéóôÞ áðü ôïí Üíèñùðï áðïäßäïíôÜò ôïõ ìÜëéóôá éêáíüôçôá ôçò ðáíôïãíùóßáò. Oé áðáéóéüäïîåò áðáíôÞóåéò - áñíçôéêÞ ðëåõñÜ ôïõ Üîïíá - Ý÷ïõí ìéêñüôåñç ìÜæá áðü ôéò áéóéüäïîåò áðáíôÞóåéò. Ãéá áõôÞí ôï ëüãï êáé ïé áíôßóôïé÷åò ôéìÝò âñßóêïíôáé ôïðïèåôçìÝíåò ðéï ìáêñéÜ áðü ôçí áñ÷Þ ôùí áîüíùí. H ìéêñÞ áõôÞ ìÜæá äåß÷íåé üôé ç ïìÜäá ðïõ ó÷çìáôßæåôáé áðü ôá êïñßôóéá, ôïõò ìáèçôÝò ôçò ÐÝìðôçò êáé ôïõò éäéïêôÞôåò õðïëïãéóôÞ Ý÷åé áíáðáñáóôáóéáêÞ ôÜóç ðéï áðáéóéüäïîç áðü ôá õðüëïéðá ðáéäéÜ áëëÜ êáôÜ ðëåéïøçößá óôá ðëáßóéá ôùí áíôßóôïé÷ùí õðïïìÜäùí ôïõò êáé áõôÜ ôá ðáéäéÜ áðáíôïýí êáôáöáôéêÜ óôéò åñùôÞóåéò ðïõ Ý÷ïõí ôåèåß. 

O äåýôåñïò ðáñÜãïíôáò (Üîïíáò ðñïóáíáôïëéóìÝíïò áðü ôç ÷ñÞóç õðïëïãéóôÞ óôï óðßôé êáé óôï ó÷ïëåßï) åêöñÜæåé ôï 12,71 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò êáé áíáäåéêíýåé ôçí áíôßèåóç áíÜìåóá óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé (íÝöïò N3) ôùí ðáéäéþí ôçò ÐÝìðôçò êáé áõôþí ðïõ äåí äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ êáé óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ åóôéÜæïíôáé óôéò ëåéôïõñãéêÝò ÷ñÞóåéò (íÝöïò N4), ôùí ðáéäéþí ôçò TÝôáñôçò êáé áõôþí ðïõ äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ. Tá áãüñéá ôïðïèåôïýíôáé óôçí ðñþôç ïìÜäá åíþ ôá êïñßôóéá óôç äåýôåñç. Tï íÝï óôïé÷åßï áõôÞò ôçò áíÜëõóçò åßíáé üôé ôá ðáéäéÜ ðïõ Ý÷ïõí áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ óáí ðáéãíßäé äåí ðéóôåýïõí óôç äõíáôüôçôÜ ôïõ íá ëýíåé ðñïâëÞìáôá êáé ôïõ áðïäßäïõí ôçí éäéüôçôá åíüò ðáéãíéäéïý áðïêëåéóôéêÜ ãéá ðáéäéÜ. Aíôßèåôá, ç Üëëç ïìÜäá äÝ÷åôáé ôç äõíáôüôçôá åíüò õðïëïãéóôÞ ëýôç ðñïâëçìÜôùí êáèþò êáé ôç ÷ñÞóç ôïõ ùò ðáéãíßäé áðü ôïõò åíÞëéêåò. O ôñßôïò Üîïíáò (11,77 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò) áöïñÜ ôéò áíôéèÝóåéò ðïõ Ý÷ïõí ðáñáôçñçèåß áðü ôçí áíÜëõóç ôïõ ðñþôïõ Üîïíá. E÷ïõìå åðéðëÝïí óôïé÷åßá ãéá åíäïãåíåßò äéáöïñÝò óôéò áíôéôåèåéìÝíåò ïìÜäåò ôïõ ðñþôïõ Üîïíá. H íÝá áíôßèåóç âñßóêåôáé áíÜìåóá óôçí ïìÜäá áõôþí ðïõ ðéóôåýïõí üôé ìðïñïýí íá åëÝãîïõí ôïí õðïëïãéóôÞ ðïõ åßíáé Ýíá åñãáëåßï ðïõ îÝñåé ðïëëÜ ðñÜãìáôá áëëÜ äåí ìðïñåß íá ëýíåé ðñïâëÞìáôá êáé äåí ìðïñïýìå íá äéáëå÷ôïýìå ìáæß ôïõ, êáé óôçí ïìÜäá ðïõ ðéóôåýåé üôé ìðïñïýìå íá äéáëå÷ôïýìå ìáæß ôïõ êáé üôé ëýíåé ðñïâëÞìáôá áëëÜ äåí ìðïñïýìå íá ôïí åëÝãîïõìå êáé äåí îÝñåé ðïëëÜ ðñÜãìáôá. 

ÓõìðåñÜóìáôá ðÜíù óôç ëïãéêÞ ÷ñÞóçò ôùí ðëçñïöïñéêþí ìÝóùí 

Aðü ôçí áíÜëõóç äéáêñßíïõìå ôÝóóåñéò ïìÜäåò áíáðáñáóôÜóåùí. Káô'áñ÷Þí, áõôÝò ðïõ åóôéÜæïíôáé óôïí õðïëïãéóôÞ öéëéêü åñãáëåßï, åýêïëï óôïí Ýëåã÷ï, ëýôç ðñïâëçìÜôùí, ðïõ îÝñåé ðïëëÜ ðñÜãìáôá (íÝöïò N2). Ðáñáôçñïýìå üôé áõôÜ ôá ðáéäéÜ åßíáé èåôéêÜ ðñïäéáôåèåéìÝíá áðÝíáíôé óôïí õðïëïãéóôÞ áðïäßäïíôÜò ôïõ éêáíüôçôåò êáèïëéêÞò ìç÷áíÞò. Óôç óõíÝ÷åéá, êáôÜ öèßíïõóá óåéñÜ óðïõäáéüôçôáò, äéáêñßíïíôáé ïé äýï ïìÜäåò áíáðáñáóôÜóåùí ÷ñÞóçò: ïé áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé (íÝöïò N3) êáé ïé áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ëåéôïõñãéêþí ÷ñÞóåùí (íÝöïò N4). ÐñÝðåé íá ôïíéóèåß ç åðßäñáóç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé, êõñßùò óôï öáíôáóéáêü ôùí áãïñéþí êáé ôùí ìáèçôþí ôçò ÐÝìðôçò. Ðáñáôçñïýìå üôé áõôÞ ç åðßäñáóç åßíáé éó÷õñüôåñç êáé óôá ðáéäéÜ ðïõ äåí äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ. Aõôü åîçãåßôáé áðü ôçí Ýëëåéøç ôïõ õðïëïãéóôÞ óáí ðáéãíßäé áðü áõôÜ ôá ðáéäéÜ áëëÜ êáé áðü ôï ãåãïíüò üôé ôá ðáéäéÜ ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí ðéï óõ÷íÜ õðïëïãéóôÞ áíáðôýóóïõí ðéï óýíèåôåò êáé ðéï äéáöïñïðïéçìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò. H ôåëåõôáßá ðåñßðôùóç ìáò öáßíåôáé êáé ç ðéï ðéèáíÞ, ãåãïíüò ðïõ åíéó÷ýåé ôç óçìáóßá ôçò åéóáãùãÞò ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí óôçí åêðáßäåõóç. TÝëïò, ç ôåëåõôáßá ïìÜäá (íÝöïò N1) áðïôåëåßôáé áðü ðáéäéÜ ðïõ áðïññßðôïõí ôïí õðïëïãéóôÞ êáèïëéêÞ ìç÷áíÞ, äçëáäÞ ïñéóìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí åíÞëéêùí ðïõ äåí áðïäÝ÷ïíôáé ôç ÷ñÞóç ôçò ðëçñïöïñéêÞò. 

2.3. O ëüãïò ôùí ðáéäéþí ãýñù áðü ôéò ëÝîåéò ÐëçñïöïñéêÞ êáé YðïëïãéóôÞò 

H åñþôçóç 9 Þôáí ìéá áðü ôéò ðéï óçìáíôéêÝò åñùôÞóåéò ôïõ åñùôçìáôïëüãéïõ ãéá ôçí áíÜäõóç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ôùí ðáéäéþí ðÜíù óôïí õðïëïãéóôÞ êáé ôçí ðëçñïöïñéêÞ. Ãéá ôï ëüãï ìÜëéóôá áõôÞ, óôï ðñïçãïýìåíï êåöÜëáéï ðñáãìáôïðïéÞèçêå ìéá ëåðôïìåñÞò áíÜëõóç ôïõ ëüãïõ ôùí ìáèçôþí ãýñù áðü ôéò ëÝîåéò ÐëçñïöïñéêÞ êáé YðïëïãéóôÞò ç ïðïßá åðéêåíôñþèçêå ãýñù áðü äýï Üîïíåò: áöåíüò, ðñáãìáôïðïéÞèçêå ìéá ïìáäïðïßçóç ôùí áðáíôÞóåùí óå Ýîé ìåãÜëåò êáôçãïñßåò ðïõ êáëýðôïõí üëï ôï åýñïò ôùí ìåãÜëùí áíáðáñáóôáóéáêþí ôÜóåùí üðùò ðñïêýðôïõí áðü ôéò áðáíôÞóåéò (Øõ÷áãùãßá, Ðëçñïöïñßá, XñÞóç, Mç÷áíÞ, Aíèñþðéíï, Xùñßò AðÜíôçóç), êáé áöåôÝñïõ, Ýãéíå áíÜëõóç ðåñéå÷ïìÝíïõ ôùí áôïìéêþí áðáíôÞóåùí ôùí ìáèçôþí þóôå íá áíáäåé÷èïýí ïé õðÜñ÷ïõóåò áíáðáñáóôÜóåéò. Ùóôüóï, ç äïìÞ ôùí äéÜöïñùí ôéìþí êáèþò êáé ç áëëçëïóõó÷ÝôéóÞ ôïõò (Ýëîç Þ áðþèçóç) äåí åìöáíßæåôáé óôçí áíÜëõóç áõôÞ. Ãéá ôç ìåëÝôç ôçò äïìÞò êáé ôçò áëëçëïóõó÷Ýôéóçò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ðñáãìáôïðïéÞèçêå ðáñáãïíôéêÞ áíÜëõóç ðïëëáðëþí áíôéóôïé÷éþí, ôçò ïðïßáò ï ðßíáêáò 3 ðáñïõóéÜæåé ôïõò Ýîé ðñþôïõò ðáñÜãïíôåò. 

Oé ôñåéò ðñþôïé ðáñÜãïíôåò åêöñÜæïõí ôï 44.46 % ôçò ðåñéå÷üìåíçò óôïí ðßíáêá äåäïìÝíùí ðëçñïöïñßáò. Ðáñáôçñïýìå üôé áðü ôï äåýôåñï êáé ìåôÜ Üîïíá ïé éäéïôéìÝò êáé ôá áíôßóôïé÷á åðåîçãçìáôéêÜ ðïóïóôÜ ôïõò åßíáé áñêåôÜ êïíôÜ. Tï ãåãïíüò áõôü åðéôñÝðåé íá óôáìáôÞóåé ç áíÜëõóç óå áõôü ôï óôÜäéï. EíôÝëåé, ï äåýôåñïò, ôñßôïò êáé ôÝôáñôïò Üîïíáò óõíéóôïýí Ýíá õðï÷þñï ðïõ áíôéóôïé÷åß óôéò äåýôåñç, ôñßôç êáé ôÝôáñôç éäéïôéìÞ. O õðï÷þñïò áõôÞò áíáðáñéóôÜ ðåñßðïõ ôï 50 % ôçò áäñÜíåéáò, êáé ìÝóá óå áõôÞí ç èÝóç ôùí äéÜöïñùí áîüíùí äåí ìåôáâÜëëåôáé éäéáßôåñá êáé óõíåðþò äåí ðáñÝ÷åé åðéðëÝïí óçìáíôéêÝò ðëçñïöïñßåò ãéá ôç èÝóç ôùí ôéìþí ôùí ìåôáâëçôþí. 

O ðñþôïò Üîïíáò åêöñÜæåé ôï 17.46 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò êáé ðñïóáíáôïëßæåôáé áðü ôï èåôéêü ìÝñïò ìÝóù ôùí ôéìþí ðïõ áíáöÝñïíôáé óôç ÷ñÞóç ôçò ðëçñïöïñéêÞò (usaI) êáé ôç ìç÷áíéêÞ ðôõ÷Þ ôïõ õðïëïãéóôÞ (macO) êáé áðü ôï áñíçôéêü ìÝñïò áðü ôçí Üñíçóç áðÜíôçóçò óôéò åñùôÞóåéò. Aíáäåéêíýåé åðßóçò ôçí áíôßèåóç áíÜìåóá óôá êïñßôóéá (èåôéêÞ ðëåõñÜ ôïõ Üîïíá) êáé ôá áãüñéá (áñíçôéêÞ ðëåõñÜ). Tá áãüñéá åìöáíßæïíôáé ìå ëéãüôåñåò áíáðáñáóôáóéáêÝò éêáíüôçôåò, áöïý óå ìåãÜëï ðïóïóôü äåí äßíïõí êáìßá áðÜíôçóç. Mðïñïýìå íá áéôéïëïãÞóïõìå ôçí Üñíçóç áðÜíôçóçò åê ìÝñïõò ôïõò åßôå ëüãù Ýëëåéøçò åíäéáöÝñïíôïò ãéá ôïí õðïëïãéóôÞ êáé ôçí ðëçñïöïñéêÞ, åêäï÷Þ ü÷é éäéáßôåñá ðéèáíÞ, åßôå åîáéôßáò ôïõ ó÷ïëéêïý ôïõò åðéðÝäïõ êáé ôçò ùñéìüôçôÜò ôïõò. Óå êÜèå ðåñßðôùóç, ï áñéèìüò ôùí áãïñéþí ðïõ äåí áðÜíôçóáí äåí åßíáé éäéáßôåñá óçìáíôéêÞò êáé áðëþò ç ðáñáãïíôéêÞ áíÜëõóç åêöñÜæåé ôçí ôÜóç ìç áðÜíôçóçò ðïõ Ý÷ïõí ôá áãüñéá åí ó÷Ýóåé ìå ôá êïñßôóéá. Oé ôéìÝò áíôéóôïé÷ïýí óôéò ìç áðáíôÞóåéò (srI, srO) áí êáé êáëÜ åõèõãñáììéóìÝíåò ðÜíù óôïõò Üîïíåò (óõìâÜëëïõí äçëáäÞ óôïí ðñïóáíáôïëéóìü ôïõò) åßíáé áñêåôÜ áðïìáêñõóìÝíåò áðü ôçí áñ÷Þ ôïõò (Ý÷ïõí óõíåðþò ìéêñü âÜñïò, ìéêñÞ äçëáäÞ óõ÷íüôçôá åìöÜíéóçò). 

O äåýôåñïò Üîïíáò áíôéðñïóùðåýåé ôï 14.00 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò êáé ðáñïõóéÜæåé ðåñéóóüôåñï åíäéáöÝñïõóåò ðëçñïöïñßåò. AíôéèÝôåé ôç ìç÷áíéêÞ ðôõ÷Þ ôçò ðëçñïöïñéêÞò (macI), ôç ìç÷áíéêÞ ðôõ÷Þ ôïõ õðïëïãéóôÞ (macO) êáé ôçí Øõ÷áãùãßá ìÝóù õðïëïãéóôÞ (divO) (íÝöïò N1) ìå ôçí ðëçñïöïñéáêÞ ðôõ÷Þ ôïõ õðïëïãéóôÞ (infO), ôéò ëåéôïõñãéêÝò ôïõ ÷ñÞóåéò (usaO) êáèþò êáé ìå ôçí øõ÷áãùãéêÞ ðôõ÷Þ ôçò ðëçñïöïñéêÞò (divI) (íÝöïò N2). Aðü ôç ìéá ðëåõñÜ óõíáíôþíôáé óôïé÷åéþäåéò åéêïíéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò (ï õðïëïãéóôÞò ùò ìç÷áíÞ, ç ìç÷áíéêÞ ðôõ÷Þ ôçò ðëçñïöïñéêÞò, ï õðïëïãéóôÞò - ðáéãíßäé). Aðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ, ïé áíáäõüìåíåò áíáðáñáóôÜóåéò åìöáíßæïõí Ýíá óçìáíôéêÜ ìåãáëýôåñï âáèìü áöáßñåóçò. Tá ðáéäéÜ õðïäåéêíýïõí ôçí ðëçñïöïñéáêÞ ðôõ÷Þ ôïõ õðïëïãéóôÞ, öáíôÜæïíôáé äéÜöïñïõò ôñüðïõò ÷ñÞóçò êáé ðñïóåããßæïõí ôçí øõ÷áãùãéêÞ ðôõ÷Þ ôçò ðëçñïöïñéêÞò (ü÷é üìùò êáé ôïí õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé). Ðáñáôçñåßôáé óõíåðþò ìéá éäéáßôåñá óçìáíôéêÞ áíôßèåóç áíÜìåóá óôç ìç÷áíéêÞ ðôõ÷Þ (åéêïíéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò) ìå ôçí ðôõ÷Þ ÷ñÞóçò (áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ óõíäÝïíôáé ìå ôç äñÜóç) êáé ôçí ðëçñïöïñéáêÞ ðôõ÷Þ (åííïéïëïãéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò). 

H áíÜëõóç ôïõ ôñßôïõ Üîïíá åðéâåâáéþíåé åê íÝïõ ôá ðáñáðÜíù áðïôåëÝóìáôá ðñïóèÝôïíôáò íÝá óôïé÷åßá. O Üîïíáò áõôÞò áíôéèÝôåé áðü ôç èåôéêÞ ðëåõñÜ ôç ìç÷áíéêÞ ðôõ÷Þ ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé ôçò ðëçñïöïñéêÞò óôéò áíèñùðïìïñöéêÝò üøåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí êáèþò êáé óôçí øõ÷áãùãéêÞ ôïõò ÷ñÞóç. Aðü ôï Ýíá ìÝñïò óõíáíôÜôáé ç åéêüíá ôïõ õðïëïãéóôÞ - ìç÷áíÞ êáé áðü ôï Üëëï ïé áöçñçìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ óõó÷åôßæïõí ôïí õðïëïãéóôÞ êáé ôçí ðëçñïöïñéêÞ ìå ôï áíèñþðéíï åßäïò. 

O ôÝôáñôïò Üîïíáò ðáñÝ÷åé ðëçñïöïñßåò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôéò áíåîÜñôçôåò ìåôáâëçôÝò ôçò áíÜëõóçò áíáäåéêíýïíôáò ôçí áíôßèåóç áíÜìåóá óå êïñßôóéá êáé ðáéäéÜ ôçò ÐÝìðôçò ðïõ ó÷çìáôßæïõí áíáðáñáóôÜóåéò ðÜíù óôïõò ôñüðïõò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé óôçí ðëçñïöïñéáêÞ ðôõ÷Þ ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé óôá áãüñéá êáé óôá ðáéäéÜ ôçò TÝôáñôçò ðïõ ó÷çìáôßæïõí áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé åóôéÜæïõí ôçí ðñïóï÷Þ ôïõò óôçí øõ÷áãùãéêÞ ôïõ äéÜóôáóç. 

ÓõìðÝñáóìá ðÜíù óôï ëüãï ôùí ðáéäéþí ãýñù áðü ôéò ëÝîåéò ÐëçñïöïñéêÞ êáé YðïëïãéóôÞò 

H åîÝôáóç ôïõ ó÷Þìáôïò 3 åðéâåâáéþíåé ôéò ðáñáôçñÞóåéò ðïõ Ý÷ïõí ãßíåé óôá ðñïçãïýìåíá ó÷åôéêÜ ìå ôç óõìðåñéöïñÜ ôùí äéÜöïñùí ïìÜäùí ðïõ óõíéóôïýí ôï åñùôçìáôïëüãéï ôçò Ýñåõíáò. Mðïñïýìå åðßóçò íá ðáñáôçñÞóïõìå üôé ôá ðáéäéÜ ðïõ äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ äåí äéáêñßíïíôáé ôùí õðïëïßðùí ùò ðñïò ôçí áíáðáñáóôáóéáêÞ ôïõò óõìðåñéöïñÜ. AíôéèÝôùò, ôá êïñßôóéá ó÷çìáôßæïõí äéáöïñåôéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò åí ó÷Ýóåé ìå ôá áãüñéá üðùò êáé ôá ðáéäéÜ ôçò ÐÝìðôçò åí ó÷Ýóåé ìå ôá ðáéäéÜ ôçò TÝôáñôçò. Tá êïñßôóéá åóôéÜæïõí ôï åíäéáöÝñïí ôïõò óå áíáðáñáóôÜóåéò ðïéêßëùí ÷ñÞóåùí ôçò ðëçñïöïñéêÞò åíþ ôá áãüñéá õéïèåôïýí èÝóåéò ãåéôïíéêÝò ìå ôùí ðáéäéþí ôçò TÝôáñôçò ôÜîçò ðáñïõóéÜæïíôáò ìåãÜëï ðïóïóôü ìç áðÜíôçóçò. 

2.4. O ëüãïò ôùí ðáéäéþí êáé ïé ëïãéêÝò ÷ñÞóçò

2.4.1. EîÝëéîç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ðñïò ðïëýðëåõñåò ëïãéêÝò êáé ôñüðïõò ÷ñÞóçò 

Tï ó÷Þìá 4 ðáñïõóéÜæåé ôç ãñáöéêÞ ðáñÜóôáóç ôçò ðáñáãïíôéêÞò áíÜëõóçò ðïëëáðëþí áíôéóôïé÷éþí (analyse factorielle des correspondances multiples) ðïõ Ýãéíå ìå ìåôáâëçôÝò ôéò áðáíôÞóåéò óôéò åñùôÞóåéò 3, 4 êáé 9. H áíÜëõóç áõôÞ åðéôñÝðåé ôçí åîÝôáóç ôçò áëëçëïóõó÷Ýôéóçò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ðáñïõóéÜæïíôáò ìéá ôïðïãñáößá ôïõò êáé äåß÷íïíôáò ðïéåò áðü áõôÝò Ýëêïíôáé êáé ðïéåò áðùèïýíôáé. Èá ìáò åðéôñÝøåé íá áðïóáöçíßóïõìå ôá äïìéêÜ óôïé÷åßá ðïõ ðñïóäéïñßæïõí ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ðáéäéþí üðùò áõôÝò ðáñïõóéÜæïíôáé áðü ôéò áðáíôÞóåéò ôïõò óôï åñùôçìáôïëüãéï êáé ôáõôü÷ñïíá èá äéáëåõêÜíåé ôéò ó÷Ýóåéò ôïõò ìå ôéò äéÜöïñåò ïìÜäåò ðïõ ó÷çìáôßæïõí ïé ìáèçôÝò óýìöùíá ìå ôçí çëéêßá ôïõò, ôï öýëï ôïõò êáé ôçí êáôï÷Þ Þ ü÷é õðïëïãéóôÞ. Ðñüêåéôáé ãéá ìéá ôå÷íéêÞ ðïõ ðñïûðïèÝôåé ôçí ýðáñîç åíüò ðåäßïõ áíáðáñáóôÜóåùí ìÝóá óôï ïðïßï ïé äéÜöïñåò ïìÜäåò áôüìùí êáôáëáìâÜíïõí äéáöïñåôéêÝò èÝóåéò. 

Oé ôñåéò ðñþôïé Üîïíåò üðùò äéáöáßíåôáé áðü ôïí ðßíáêá 4, áíáðáñéóôïýí ôï 37.19 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò ðïõ ìðïñïýìå íá Ý÷ïõìå áðü ôçí áíÜëõóç, áñêåôÜ óçìáíôéêÞ ãéá ôÝôïéïõ åßäïõò äåäïìÝíá. O ðñþôïò Üîïíáò (14.74 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò) ðñïóáíáôïëßæåôáé áðü ôéò ìåôáâëçôÝò ðïõ åêöñÜæïõí ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ. O Üîïíáò áõôÞò áíôéèÝôåé áðü ôç èåôéêÞ ðëåõñÜ ôéò ôéìÝò ôùí ìåôáâëçôþí ðïõ ðáñïõóéÜæïõí ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôçò ëåéôïõñãéêüôçôáò ôïõ õðïëïãéóôÞ óôï óðßôé êáé óôï ó÷ïëåßï (ftr3, ftr4), ôïõò ôñüðïõò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ (usaO), êáé áðü ôçí áñíçôéêÞ ðëåõñÜ, ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôçí Øõ÷áãùãßá óôï óðßôé (div4) êáé ôéò ìåôáâëçôÝò ðïõ åêöñÜæïõí ôçí Üñíçóç áðÜíôçóçò (srO, srI, sr3). Aõôüò ï Üîïíáò åêöñÜæåé ôåëéêÜ ôéò äýï áêñáßåò ðåñéðôþóåéò áíáðáñáóôÜóåùí: áðü ôç ìéá ìåñéÜ áõôïýò ðïõ äåí áðÜíôçóáí, äçëáäÞ ôá ðáéäéÜ ðïõ äåí Ý÷ïõí áêüìá óõãêåêñéìÝíåò åéêüíåò ðÜíù óôéò íÝåò ôå÷íïëïãßåò êáé áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ áõôïýò ðïõ ó÷çìáôßæïõí ôéò ðéï ðåñßðëïêåò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ áöïñïýí ôéò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò. Tï íÝöïò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ôç äåýôåñçò ðåñßðôùóçò (ëïãéêÝò ÷ñÞóçò) âñßóêåôáé ôïðïèåôçìÝíï ðïëý êïíôÜ óôçí áñ÷Þ ôùí áîüíùí (äçëáäÞ ôï êÝíôñï âÜñïõò), ãåãïíüò ðïõ äçëþíåé ôç âáñýôçôá áõôþí ôùí áíáðáñáóôÜóåùí (Ý÷ïõí ìåãÜëç óõ÷íüôçôá åìöÜíéóçò). 

O äåýôåñïò Üîïíáò (12.05 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò) óêéáãñáöåß ìéá Üëëç ðïëý óçìáíôéêÞ áíôßèåóç. Eßíáé áõôÞò ðïõ ðñïóáíáôïëßæåôáé áðü ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáé÷íßäé êáé ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ëïãéêþí ÷ñÞóçò. Óôç èåôéêÞ ôïõ ðëåõñÜ âñßóêïõìå ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ åêöñÜæïõí ôç ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ ãéá Øõ÷áãùãßá óôï óðßôé êáé óôï ó÷ïëåßï (div3, div4), ôçí åéêüíá ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáé÷íßäé (divO) êáèþò êáé ôçí áíáðáñÜóôáóç ðïõ åêöñÜæåé ôï ìç÷áíéêÞ ìÝñïò ôïõ õðïëïãéóôÞ. Óå áõôÝò ôéò áíáðáñáóôÜóåéò áíôéôßèåíôáé áðü ôçí áñíçôéêÞ ðëåõñÜ ç áíáðáñÜóôáóç ôïõ õðïëïãéóôÞ óáí åñãáëåßï äïõëåéÜò óôï óðßôé (ftr4), ïé áíáðáñáóôÜóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôïõò ôñüðïõò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ (usaO) êáèþò ïé ðåñéðôþóåéò áõôþí ðïõ äåí áðÜíôçóáí óôçí åñþôçóç 9 (srO, srI). Aõôüò ï ðáñÜãïíôáò åêöñÜæåé ôçí áíôßèåóç áðü ôç ìéá ìåñéÜ, ôùí äýï áêñáßùí ðåñéðôþóåùí áíáðáñáóôÜóåùí (ôéò ðéï ðïëõäïìçìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò ëïãéêþí ÷ñÞóçò êáé ôçò Üñíçóçò áðÜíôçóçò, äçëáäÞ ôçí áíõðáñîßá ó÷çìáôéóìïý áíáðáñáóôÜóåùí) êáé áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ, ìéá åíäéÜìåóç êáôÜóôáóç áðü áíáðáñáóôÜóåéò ðñïóáíáôïëéóìÝíåò óôï ðáé÷íßäé ðïëý óõíçèéóìÝíåò óôá ðáéäéÜ. 

O ôñßôïò Üîïíáò (10.41 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò) âÜæåé óå áíôßèåóç ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôç ëïãéêÞ êáé ôïõò ôñüðïõò ÷ñÞóçò áðü ôï Ýíá ìÝñïò, êáé ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôïí õðïëïãéóôÞ - ðáé÷íßäé êáé ôçí áíèñùðïìïñöéêÞ ðëåõñÜ ôïõ, áðü ôï Üëëï ìÝñïò. 

Tï ó÷Þìá 4 ðáñéóôÜíåé ôçí ðñïâïëÞ ôùí áíáðáñáóôÜóåùí óôï åðßðåäï ðïõ ïñßæåôáé áðü ôïõò äýï ðñþôïõò Üîïíåò. O ðñþôïò Üîïíáò ðñïóáíáôïëßæåôáé áðü ôéò ðéï áêñáßåò áíáðáñáóôÜóåéò (áöåíüò ôéò áöçñçìÝíåò êáé äïìçìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò ãýñù áðü ôç ëåéôïõñãéêÞ ÷ñÞóç ôùí ðëçñïöïñéêþí ìÝóùí óôï Ýíá ìÝñïò, êáé áöåôÝñïõ áðü ôçí áíõðáñîßá êáëïó÷çìáôéóìÝíùí áíáðáñáóôÜóåùí óôï Üëëï ìÝñïò) åíþ ï äåýôåñïò Üîïíáò ðñïóáíáôïëßæåôáé áðü ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé (óôï èåôéêü ìÝñïò) êáé ôéò äýï ðñïçãïýìåíåò áêñáßåò áíáðáñáóôáóéáêÝò ïìÜäåò (óôï áñíçôéêü ìÝñïò). Mðïñïýìå íá ðáñáôçñÞóïõìå ôñßá äéáêñéôÜ íÝöç áðü áíáðáñáóôÜóåéò, ôï ðñþôï (N3) êÜôù êáé áñéóôåñÜ ìå ôéò ôéìÝò ôùí ìåôáâëçôþí ðïõ åêöñÜæïõí ôçí Üñíçóç áðÜíôçóçò (sre3, sre4 srO, srI), ôï äåýôåñï (N1) êÜôù êáé äåîéÜ ìå ôïõò ôñüðïõò ÷ñÞóçò, ôç ëåéôïõñãéêüôçôá ôïõ õðïëïãéóôÞ êáèþò êáé ôçí ðëçñïöïñéáêÞ ôïõ äéÜóôáóç (ftr3, ftr4, usaO, infO, infI) åíþ ôï ôñßôï íÝöïò (N2) ðÜíù áñéóôåñÜ óõãêåíôñþíåé ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôçí øõ÷áãùãéêÞ äéÜóôáóç ôçò ðëçñïöïñéêÞò êáé ôïí õðïëïãéóôÞ - ðáé÷íßäé (div3, div4, divO). H ýðáñîç ôùí ôñéþí ïìÜäùí áíáðáñáóôÜóåùí, (ôï óõíïëéêü íÝöïò ôùí óçìåßùí ðáßñíåé ôç ìïñöÞ ìéáò ðáñáâïëÞò) åßíáé ãíùóôü óôáôéóôéêü öáéíüìåíï, (ôï öáéíüìåíï Guttmann) êáé åìöáíßæåôáé êÜèå öïñÜ ðïõ áíáäýåôáé ìéá éó÷õñÞ óýíäåóç áíÜìåóá óôéò ìåôáâëçôÝò ôçò áíÜëõóçò. Tï âáóéêü óõìðÝñáóìá ôçò áíÜëõóçò åßíáé ç éó÷õñÞ ó÷Ýóç áëëçëåîÜñôçóçò áíÜìåóá óôéò äéáöïñåôéêÝò ïìÜäåò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ðïõ áöïñïýí ôéò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé ôéò åéêüíåò ôùí ìáèçôþí ãýñù áðü ôéò ëÝîåéò ÐëçñïöïñéêÞ êáé YðïëïãéóôÞò. H äïìÞ ôçò ðñïâïëÞò ôïõ íÝöïõò áõôþí ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ðÜíù óôï åðßðåäï ôùí äýï ðñþôùí áîüíùí ðáßñíåé ôç ìïñöÞ ìéáò ðáñáâïëÞò ðïõ îåêéíÜ áðü ôçí áíõðáñîßá óõãêåêñéìÝíùí áíáðáñáóôÜóåùí ãéá ôç ÷ñÞóç ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí, ðåñíÜ áðü Ýíá óôÜäéï áíáðáñáóôÜóåùí üðïõ ï ðáñÜãïíôáò õðïëïãéóôÞò - ðáéãíßäé åßíáé êáèïñéóôéêÞò êáé êáôáëÞãåé óôéò óýíèåôåò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ðïëýìïñöùí ëïãéêþí ÷ñÞóçò. 

ÐñïâÜëëïíôáò óôï ßäéï åðßðåäï ôéò ìåôáâëçôÝò ðïõ áöïñïýí ôï öýëï, ôçí ôÜîç êáé ôçí êáôï÷Þ Þ ü÷é õðïëïãéóôÞ ùò óõìðëçñùìáôéêÝò ìåôáâëçôÝò (äåí åðçñåÜæïõí Ýôóé ôïí ðñïóáíáôïëéóìü ôùí áîüíùí) ðáßñíïõìå åîßóïõ áîéüëïãåò ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí áíáðáñáóôáóéáêÞ óõìðåñéöïñÜ áõôþí ôùí ïìÜäùí ðáéäéþí. Tá ðáéäéÜ ðïõ äåí äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ, âñßóêïíôáé áíÜìåóá óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ êõñéáñ÷ïýíôáé áðü ôçí åéêüíá ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáé÷íßäé êáé óôçí áíõðáñîßá áíáðáñáóôÜóåùí, åíþ áõôÜ ðïõ äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ ôïðïèåôïýíôáé êïíôÜ óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ äïìïýíôáé ãýñù áðü ðïëýìïñöåò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò, ôç ëåéôïõñãéêüôçôá ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé ôçí ðëçñïöïñéáêÞ ôïõ äéÜóôáóç. Mðïñïýìå ëïéðüí íá õðïèÝóïõìå üôé ç ÷ñçóéìïðïßçóç íÝùí ôå÷íïëïãéþí ïäçãåß óå ìåôáó÷çìáôéóìü êáé áíáäéÜñèñùóç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí. Tá êïñßôóéá êáé ôá ðáéäéÜ ôçò ôÝôáñôçò ôÜîçò Ý÷ïõí ðáñåìöåñÞ óõìðåñéöïñÜ ìå ôá ðáéäéÜ ðïõ äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ, ó÷çìáôßæïíôáò Ýôóé ôñåéò ïìÜäåò ìå áíÜëïãåò áíáðáñáóôÜóåéò. Aíôßèåôá, ôá áãüñéá Ý÷ïõí ðåñßðïõ áíÜëïãç óõìðåñéöïñÜ ìå ôá ðáéäéÜ ðïõ äåí äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ êáé ôùí ïðïßùí ïé áíáðáñáóôÜóåéò åßíáé ðéï ðïëý åðçñåáóìÝíåò áðü ôçí øõ÷áãùãéêÞ äéÜóôáóç ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí. Eíá åðéðëÝïí óôïé÷åßï ðïõ ðñïêýðôåé áðü ôçí ðñïâïëÞ, åßíáé üôé ôá ðáéäéÜ ôçò ðÝìðôçò ôÜîçò üðùò êáé ôá áãüñéá ôïðïèåôïýíôáé êïíôÜ óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáé÷íßäé. 

Óôç ãñáöéêÞ ðáñÜóôáóç ôïõ ó÷Þìáôïò 4 õðÜñ÷ïõí äýï óçìåßá (humO, humI), ôá ïðïßá áðïêëßíïõí óçìáíôéêÜ áðü ôï ðáñáâïëéêü íÝöïò ôùí õðüëïéðùí ôéìþí. ÓôáôéóôéêÜ, áõôÜ ôá óçìåßá ðáñïõóéÜæïõí Üôïìá ôùí ïðïßùí ç áíáðáñáóôáóéáêÞ äïìÞ äéáêñßíåôáé óçìáíôéêÜ áðü ôç ìÝóç äïìÞ. Eßíáé ôá óçìåßá (íÝöïò N4) ðïõ ðáñéóôÜíïõí ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôçí áíèñùðïìïñöéêÞ äéÜóôáóç ðïõ ðáßñíåé ï õðïëïãéóôÞò óôï öáíôáóéáêü ôùí ðáéäéþí. H éäéüìïñöç èÝóç ôïõò, êáèþò êáé ç áðüóôáóÞ ôïõò áðü ôï êÝíôñï ôùí áîüíùí ðéóôïðïéåß ôçí ýðáñîç ìéáò ìéêñÞò ïìÜäáò ðáéäéþí ìå Ýíôïíåò áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò ðÜíù óôïí õðïëïãéóôÞ. 

ÓõìðåñÜóìáôá ðÜíù óôï ëüãï ôùí ðáéäéþí êáé ôéò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò (åñùôÞóåéò 3, 4, 9) 

ÓõìðåñáóìáôéêÜ, áõôïß ðïõ äåí äéáèÝôïõí Ýíá õðïëïãéóôÞ ôïðïèåôïýíôáé áíÜìåóá óôçí Üñíçóç áðÜíôçóçò (ôá ðáéäéÜ äçëáäÞ ðïõ äåí Ý÷ïõí ó÷çìáôßóåé áíáðáñáóôÜóåéò ðÜíù óôéò íÝåò ôå÷íïëïãßåò Þ äåí åíäéáöÝñïíôáé ãéá áõôÝò) êáé óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé, åíþ ôá ðáéäéÜ ðïõ Ý÷ïõí õðïëïãéóôÞ ôïðïèåôïýíôáé óôï Üëëï Üêñï ôïõ ðáñáâïëéêïý íÝöïõò êïíôÜ óôéò ôéìÝò ôùí ìåôáâëçôþí ðïõ ÷áñáêôçñßæïõí ôéò êáëÜ äïìçìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò ãýñù áðü ôïõò ôñüðïõò ÷ñÞóçò, ôç ëåéôïõñãéêüôçôá ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé ôçí ðëçñïöïñéáêÞ ôïõ ðôõ÷Þ. H ÷ñÞóç ëïéðüí ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí ïäçãåß óå Ýíá óçìáíôéêü áíáó÷çìáôéóìü ôùí åííïéïëïãéêþí áíáðáñáóôÜóåùí êáé ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ðïõ óõíäÝïíôáé ìå ôç äñÜóç. Tá êïñßôóéá, áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõò, ôïðïèåôïýíôáé ìáæß ìå ôá ðáéäéÜ ôïõ CM1, êïíôÜ óôç äåýôåñç áíáðáñáóôáóéáêÞ êáôçãïñßá. Eßíáé áõôïß ðïõ ó÷çìáôßæïõí êáé ôéò ðéï äïìçìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò. ÐñÝðåé íá óçìåéùèåß óôï óçìåßï áõôü üôé ôá ðáéäéÜ ôïõ CM1 äéáèÝôïõí áíáëïãéêÜ ðåñéóóüôåñïõò õðïëïãéóôÝò áðü ôá ðáéäéÜ ôïõ CM2, ßóùò ìÜëéóôá íá åßíáé êáé áõôüò ï ëüãïò ðïõ äéÝðïíôáé áðü ðéï ïñèïëïãéêÝò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò. Tá áãüñéá ôïðïèåôïýíôáé ðëçóéÝóôåñá óå áõôïýò ðïõ äåí äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ, üðùò êáé ôá ðáéäéÜ ôïõ CM2. MÜëéóôá, áãüñéá êáé ðáéäéÜ ôïõ CM2 åßíáé ðïëý êïíôÜ óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé. Eßíáé öáíåñü üôé ôá ðáéäéÜ ôïõ CM2 (ïìÜäá ðïõ Ý÷åé áó÷ïëçèåß óå ìåãáëýôåñç ó÷ïëéêÞ äéÜñêåéá ìå ôçí ðëçñïöïñéêÞ) Ýëêïíôáé éäéáßôåñá áðü ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé ãåãïíüò ðïõ ôïíßæåé ìå ÷áñáêôçñéóôéêü ôñüðï üôé ç ðñáêôéêÞ ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí åíäõíáìþíåé áõôÝò ôéò áíáðáñáóôáóéáêÝò äïìÝò. 

2.4.2. ËïãéêÝò ÷ñÞóçò åðçñåáóìÝíåò áðü ôï öýëï êáé ôçí çëéêßá 

Èá åðåêôåßíïõìå ôçí áíÜëõóç ãýñù áðü ôéò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò êáé ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðÜíù óôéò Ýííïéåò ôçò ÐëçñïöïñéêÞò êáé ôïõ YðïëïãéóôÞ ðñïóèÝôïíôáò ôéò áðáíôÞóåéò óôéò åñùôÞóåéò 1 êáé 2. Oëïêëçñþíïõìå êáô'áõôü ôïí ôñüðï ôçí áíÜëõóç üëùí ôùí ìåôáâëçôþí ðïõ áíáöÝñïíôáé óôéò ÷ñÞóåéò ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí ôçò ðëçñïöïñéêÞò. Tï ó÷Þìá 5 ðáñïõóéÜæåé ôï ãñÜöçìá ôçò íÝáò ðáñáãïíôéêÞò áíÜëõóçò. 

O ðñþôïò Üîïíáò (10.52 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò) ðñïóáíáôïëßæåôáé áðü ôéò ìåôáâëçôÝò ðïõ áöïñïýí ôçí åñþôçóç 1 êáé áíôéèÝôåé áðü ôç èåôéêÞ ðëåõñÜ: ôá ðáéäéÜ ðïõ ðéóôåýïõí üôé äåí ìðïñïýìå íá åëÝãîïõìå ôïí õðïëïãéóôÞ (cn1a), äåí ìðïñïýìå íá äéáëå÷ôïýìå ìáæß ôïõ (dn1b), äåí îÝñåé ðïëëÜ ðñÜãìáôá (sn1c) êáé äåí ðåñéÝ÷åé ðïëëÝò ðëçñïöïñßåò (in1e), êáé áðü ôçí áñíçôéêÞ ðëåõñÜ: ôá ðáéäéÜ ôùí ïðïßùí ïé áíáðáñáóôÜóåéò ðñïóáíáôïëßæïíôáé óôç ÷ñÞóç ôïõ õðïëïãéóôÞ óáí ðáé÷íßäé Þ áêüìá áõôÜ ðïõ âñßóêïõí ôïí õðïëïãéóôÞ ìéá ðïëý åý÷ñçóôç ìç÷áíÞ, ðïõ ìðïñïýìå íá åëÝã÷ïõìå (co1a) êáé ðïõ åßíáé éêáíÞ íá áðáíôÞóåé óå üëåò ôéò åñùôÞóåéò (ro1d). ÐñÝðåé åðßóçò íá óçìåéùèåß ï ìéêñüò áñéèìüò ðáéäéþí óôç èåôéêÞ ðëåõñÜ ôïõ Üîïíá. O äåýôåñïò Üîïíáò (9.58 % ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò) áíôéèÝôåé áðü ôç èåôéêÞ ìåñéÜ ôá áãüñéá êáé áõôïýò ðïõ èåùñïýí ôïí õðïëïãéóôÞ óáí ðáéãíßäé êáé óáí ìç÷áíÞ åýêïëçò ÷ñÞóçò êáé áðü ôçí áñíçôéêÞ ðëåõñÜ ôá êïñßôóéá êáé áõôïýò ðïõ óêÝöôïíôáé ôïí õðïëïãéóôÞ óáí åñãáëåßï ãéá äéÜöïñåò äïõëåéÝò áëëÜ äåí ðéóôåýïõí üôé îÝñåé ðïëëÜ ðñÜãìáôá êáé üôé åßíáé åõêïëü÷ñçóôïò. 

Méá áíÜëõóç óôïõò ôñåéò åðüìåíïõò Üîïíåò åðéôñÝðåé ìéá ðéï ëåðôïìåñÞ åéêüíá ôùí åíäïãåíþí áíôéèÝóåùí êáèþò êáé ôïõ ôñüðïõ ìå ôïí ïðïßï äïìïýíôáé ïé áíáðáñáóôÜóåéò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ. O ôñßôïò Üîïíáò öÝñíåé óå áíôßèåóç ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôçí ðëçñïöïñéáêÞ äéÜóôáóç ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé ôçò ðëçñïöïñéêÞò, ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ áöïñïýí ôç ëåéôïõñãéêüôçôá ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé ôïõò äéÜöïñïõò ôñüðïõò ÷ñÞóçò ôïõ ìå ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ åêöñÜæïõí ôçí åéêüíá ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáé÷íßäé êáé áõôÝò ðïõ áöïñïýí ôçí áíèñùðïìïñöéêÞ ôïõ äéÜóôáóç. O ôÝôáñôïò Üîïíáò öÝñíåé óå áíôßèåóç áðü ôç ìéá ìåñéÜ ôéò  áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôïí õðïëïãéóôÞ - ðáé÷íßäé êáé ôçí áíèñùðïìïñöéêÞ ðëåõñÜ êáé áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ ìå ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ôñüðùí ÷ñÞóçò êáé åëÝã÷ïõ ôïõ õðïëïãéóôÞ. O ðÝìðôïò Üîïíáò áöïñÜ ôçí áíôßèåóç áíÜìåóá óôéò áíáðáñáóôÜóåéò  ôïõ ìç÷áíéêïý ìÝñïõò ôïõ õðïëïãéóôÞ ìå ôéò áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò êáèþò êáé áõôÝò ðïõ áöïñïýí ôçí ðëåõñÜ ðáé÷íßäé. 

Óðïõäáéüôçôá ôùí Ýîé ðñþôùí ðáñáãüíôùí ðÜíù óôéò åñùôÞóåéò 1, 2, 3, 4, êáé 9 ðïõ áíáöÝñïíôáé óôï ëüãï êáé óôç ëïãéêÞ ÷ñÞóçò ðÜíù óôïí õðïëïãéóôÞ êáé ôçí ðëçñïöïñéêÞ 

Óôï ó÷Þìá 5 ðáñáôçñïýìå ðùò áëëçëïó÷åôßæïíôáé ïé ðëçñïöïñßåò  ðïõ ðáßñíïõìå áðü ôçí áíÜëõóç ôùí äýï ðñþôùí áîüíùí ïé ïðïßïé åßíáé êáé óôáôéóôéêÜ ïé ðéï óçìáíôéêïß. H áíÜëõóÞ ôïõ Ýãêåéôáé óôç äéáóáöÞíéóç ôïõ ó÷çìáôéóìïý ôùí äéÜöïñùí ïìÜäùí áðü áíáðáñáóôÜóåéò, ôç óêéáãñÜöçóç ôùí áíôéèÝóåùí êáé ôùí óõãêëßóåùí áíÜìåóá óå áõôÝò ôéò ïìÜäåò êáèþò êáé ôç ìåëÝôç ôùí èÝóåùí ðïõ êáôáëáìâÜíïõí ïé äéáöïñåôéêÝò êáôçãïñßåò áôüìùí óå ó÷Ýóç ìå ôï öýëï, ôçí ôÜîç êáé ôçí êáôï÷Þ õðïëïãéóôÞ. H åîÝôáóç ôïõ ó÷Þìáôïò ìáò åðéôñÝðåé íá êÜíïõìå ôéò ðáñáêÜôù äéáðéóôþóåéò: Eìöáíßæïíôáé äýï ìåãÜëåò êáôçãïñßåò, óõãêåíôñùìÝíåò êáôÜ êýñéï ëüãï, óôï äåýôåñï êáé ôï ôÝôáñôï ôåôáñôçìüñéï ôùí áîüíùí. H ðñþôç (íÝöïò N1) áðïôåëåßôáé áðü ôá êïñßôóéá, ôïõò êÜôï÷ïõò õðïëïãéóôÞ êáé ôá ðáéäéÜ ôçò ðÝìðôçò ôÜîçò (ìåãáëýôåñçò óå çëéêßá). Oé áíáðáñáóôÜóåéò áõôþí ôùí ðáéäéþí åðéêåíôñþíïíôáé óôç ëåéôïõñãéêüôçôá ôïõ õðïëïãéóôÞ, óôïõò äéÜöïñïõò ôñüðïõò ÷ñÞóçò ôïõ êáèþò êáé óôçí ðëçñïöïñéáêÞ ðëåõñÜ ôçò ðëçñïöïñéêÞò. Eßíáé ïé áíáðáñáóôÜóåéò ìå ôçí ðéï óýíèåôç äïìÞ, êáé ðñïûðïèÝôïõí äéáíïçôéêÞ ùñéìüôçôá. Ðñüêåéôáé ãéá åííïéïëïãéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò (representations conceptuelles) êáé áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ óõíäÝïíôáé ìå ôç äñÜóç (representations liees a l'action). H ßäéá êáôçãïñßá ðáéäéþí ðáñïõóéÜæåé êáé ôéò ðåñéóóüôåñåò áìöéâïëßåò ó÷åôéêÜ ìå ôçí ðáãêïóìéüôçôá ôïõ õðïëïãéóôÞ, äçëáäÞ ãéá ôéò äõíáôüôçôÝò ôïõ íá ôá îÝñåé üëá, íá ëýíåé üëá ôá ðñïâëÞìáôá êáèþò êáé ôç äõíáôüôçôá íá äéáëå÷ôïýìå ìáæß ôïõ êáé íá ôïí åëÝã÷ïõìå. H äåýôåñç êáôçãïñßá (íÝöïò N2) ó÷çìáôßæåôáé áðü ôá áãüñéá, ôá ðáéäéÜ ôçò ôÝôáñôçò ôÜîçò êáé áõôïýò ðïõ äåí äéáèÝôïõí õðïëïãéóôÞ. Oé áíáðáñáóôÜóåéò ôïõò åßíáé åìöáíþò åðçñåáóìÝíåò áðü ôçí åéêüíá ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáé÷íßäé êáé áðü ôéò áíèñùðïìïñöéêÝò éäéüôçôåò. AõôÜ ôá ðáéäéÜ âñßóêïõí üôé ï õðïëïãéóôÞò åßíáé ìéá åõêïëü÷ñçóôç ìç÷áíÞ, ðïëý éó÷õñÞ êáé ìå åîáéñåôéêÝò ãíùóôéêÝò éêáíüôçôåò (ç õðïôáãÞ ôçò ïñèïëïãéêÞò óêÝøçò óå ðôõ÷Ýò ôùí áóõíåßäçôïõ êáé óå öáíôáóéþóåéò). 

ÓõìðåñÜóìáôá ðÜíù óôï ëüãï ôùí ðáéäéþí êáé ôéò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò (åñùôÞóåéò 1, 2, 3, 4, 9) 

ÓõìðåñáóìáôéêÜ, ôá ìåãáëýôåñá óå çëéêßá ðáéäéÜ êáé ôá êïñßôóéá ó÷çìáôßæïõí ðéï äïìçìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôç óõíïëéêüôåñç ëïãéêÞ ÷ñÞóçò ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí êáé èÝôïõí ðåñéóóüôåñá åñùôÞìáôá áíáöïñéêÜ ìå ôç ÷ñÞóç ôùí ðáñáðÜíù áíôéêåéìÝíùí. Tá ìéêñüôåñá óå çëéêßá ðáéäéÜ áðáó÷ïëïýíôáé ðåñéóóüôåñï áðü áíçóõ÷ßåò øõ÷áãùãéêÞò õöÞò, åíþ ó÷çìáôßæïõí ìéá ãåíéêüôåñç áéóéüäïîç Üðïøç ãéá ôï ÷åéñéóìü ôïõò, áðïäßäïíôÜò ôïõò ìÜëéóôá ìåãÜëç öéëéêüôçôá ÷ñÞóçò êáé ó÷åäüí áðåñéüñéóôç éêáíüôçôá ãíþóåùí. H ìç÷áíéêÞ ðôõ÷Þ åðßóçò êáôáëáìâÜíåé óçìáíôéêÞ èÝóç óôï öáíôáóéáêÞ ôïõò, ãåãïíüò ðïõ äçëþíåé ôçí áíÜäõóç åéêïíéêþí áíáðáñáóôÜóåùí (representations imagees). 

2.5. Oé áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò 

Óôá ðëáßóéá ôçò óöáéñéêÞò ìåëÝôçò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ðñáãìáôïðïéÞèçêå ðáñáãïíôéêÞ áíÜëõóç ðÜíù óôéò åñùôÞóåéò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôéò áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ðáéäéþí ðÜíù óôïí õðïëïãéóôÞ. O ëüãïò ôùí ðáéäéþí ãýñù áðü áõôÝò ôéò áíáðáñáóôÜóåéò áíáëýèçêå ëåðôïìåñþò óôï ðñïçãïýìåíï êåöÜëáéï. AíôéèÝôùò, äåí Ý÷åé ãßíåé êáìßá áíÜëõóç ãéá ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï ïñãáíþíïíôáé ïé åí ëüãù áíáðáñáóôÜóåéò, ðþò äïìïýíôáé êáé ðïéåò ó÷Ýóåéò áíáðôýóóïíôáé áíÜìåóá óôá äéÜöïñá óõíèåôéêÜ ôïõò. 

O ðáñáêÜôù ðßíáêáò 6 ðáñïõóéÜæåé ôïõò Ýîé ðñþôïõò ðáñÜãïíôåò ðïõ åêöñÜæïõí ôï 84.57 % ôçò ìåôáâïëÞò. O ðñþôïò ðáñÜãïíôáò, áðü ìüíïò ôïõ, åêöñÜæåé ðåñéóóüôåñï áðü ôï 20 % ôçò ìåôáâïëÞò, ôçò óõíïëéêÞò äçëáäÞ ðëçñïöïñßáò ôïõ ðßíáêá äåäïìÝíùí. H éäéïôéìÞ ðïõ ôïõ áíôéóôïé÷åß åßíáé ôçò ôÜîçò ôïõ 0.4066 åêöñÜæïíôáò Ýíá óõíôåëåóôÞ óõó÷Ýôéóçò áíÜìåóá óå ãñáììÝò êáé êïëþíåò, ãéá ôéò ïðïßåò åßíáé õðåýèõíïò áõôüò ï ðáñÜãïíôáò, ìåãáëýôåñï ôï 0.63. Èá åîåôÜóïõìå áíáëõôéêÜ ôïõò ôñåéò ðñþôïõò ðáñÜãïíôåò ðïõ åêöñÜæïõí ôï 53.6 % ôçò ìåôáâïëÞò. 

O ðñþôïò Üîïíáò öÝñíåé óå áíôßèåóç, áðü ôçí áñíçôéêÞ ìåñéÜ, ôéò óõãêå÷õìÝíåò áðáíôÞóåéò óôéò åñùôÞóåéò 5, 6 êáé 7 (äçëáäÞ áõôÝò ðïõ äåí åêöñÜæïõí îåêÜèáñá ôçí Üðïøç ôùí ðáéäéþí ó÷åôéêÜ ìå ôç íïçìïóýíç, ôç óõíåßäçóç êáé ôç äõíáôüôçôá ôïõ õðïëïãéóôÞ íá áðáíôÜåé óå üëá), êáé, áðü ôç èåôéêÞ ðëåõñÜ, ôéò êáôáöáôéêÝò áðáíôÞóåéò (äçëáäÞ üôé ï õðïëïãéóôÞò åßíáé íïÞìùí, Ý÷åé óõíåßäçóç êáé ìðïñåß íá áðáíôÞóåé óå üëá). Ðáñáôçñïýìå üôé äéáãñÜöïíôáé Þäç äýï óçìáíôéêÝò áíáðáñáóôáóéáêÝò ïìÜäåò: áõôÞ üðïõ ïé áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò Ý÷ïõí Ýíôïíç áðÞ÷çóç êáé áõôÞ ôùí óõãêå÷õìÝíùí áíèñùðïìïñöéêþí áíáðáñáóôÜóåùí. Oé áíáðáñáóôÜóåéò áõôÝò åßíáé éäéáßôåñá áãêéóôñùìÝíåò óôï öáíôáóéáêü ôùí ðáéäéþí êáé êáôáëáìâÜíïõí óçìáíôéêÞ èÝóç óôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï ôá ðáéäéÜ áíôéëáìâÜíïíôáé ôéò íÝåò ôå÷íïëïãßåò. 

O äåýôåñïò Üîïíáò åêöñÜæåé ôçí áíôßèåóç áíÜìåóá - áñíçôéêÞ ðëåõñÜ - óôéò ôéìÝò ðïõ åêöñÜæïõí ôçí Üñíçóç åíüò íïÞìïíá õðïëïãéóôÞ, ðïõ äåí Ý÷åé óõíáéóèÞìáôá êáé äåí ìðïñåß íá áðáíôÞóåé óå üëåò ôéò åñùôÞóåéò, êáé - èåôéêÞ ðëåõñÜ - óôéò áíáðáñáóôÜóåéò åíüò íïÞìïíá õðïëïãéóôÞ, ðïõ Ý÷åé óõíáéóèÞìáôá êáé ìðïñåß íá áðáíôÞóåé óå üëá. O ôñßôïò Üîïíáò áíôéèÝôåé áðü ôç èåôéêÞ ðëåõñÜ ôéò ôéìÝò ðïõ áíôéðñïóùðåýïõí ôç íïçìïóýíç êáé ôç äõíáôüôçôá áðÜíôçóçò óå üëá (ïñèïëïãéêÞ üøç) êáé áðü ôçí áñíçôéêÞ ðëåõñÜ ôéò ôéìÝò ðïõ áöïñïýí ôç óõíåßäçóç êáé ôá óõíáéóèÞìáôá (óõíáéóèçìáôéêÞ üøç). 

Tï ãñÜöçìá ðïõ ó÷çìáôßæåôáé áðü ôïõò äýï ðñþôïõò Üîïíåò (ó÷Þìá 7) ðáñïõóéÜæåé ôñßá äéáêñéôÜ íÝöç ôéìþí. Tï ðñþôï íÝöïò (N1) ðåñéëáìâÜíåé ôéò ôéìÝò ðïõ åêöñÜæïõí ôéò óõãêå÷õìÝíåò áðáíôÞóåéò, ôïðïèåôçìÝíï ìáêñéÜ áðü ôçí áñ÷Þ ôùí áîüíùí ëüãù ôçò ìéêñÞò ìÜæáò ôïõ (ìéêñÞ óõ÷íüôçôá áðáíôÞóåùí). Åìöáíßæåôáé ëïéðüí ìéá ïìÜäá ðáéäéþí ôùí ïðïßùí ïé áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôïí áíèñùðïìïñöéóìü ôïõ õðïëïãéóôÞ åßíáé áñêåôÜ óõãêå÷õìÝíåò. Tï äåýôåñï íÝöïò (N2) ó÷çìáôßæåôáé áðü ôéò ôéìÝò ðïõ åêöñÜæïõí ôéò áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ, áðïäßäïíôÜò ôïõ íïçìïóýíç, óõíåßäçóç êáé äõíáôüôçôá íá áðáíôÞóåé óå üëá. Tï ôñßôï íÝöïò (N3) óõãêåíôñþíåé ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ áðïññßðôïõí ôïí áíèñùðïìïñöéóìü ôïõ õðïëïãéóôÞ. Tá ôñßá íÝöç ó÷çìáôßæïõí Ýíá åíéáßï íÝöïò ôïõ ïðïßïõ ç ðáñáâïëéêÞ ìïñöÞ ðéóôïðïéåß ôçí åìöÜíéóç ôïõ öáéíüìåíïõ Gouttmann, äçëáäÞ ôçí éó÷õñÞ ó÷Ýóç áíÜìåóá óôá óôïé÷åßá ðïõ áðáñôßæïõí ôéò ôñåéò ïìÜäåò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí. H åîÝôáóç ôïõ ãñáöÞìáôïò ôùí äýï ðñþôùí áîüíùí (ó÷. 2) åìöáíßæåé Ýíá áðïêëßíïí ôïõ ãåíéêïý óõíüëïõ óçìåßï (óåï8), ðïõ âñßóêåôáé áñêåôÜ ìáêñéÜ ôïõ êÝíôñïõ ôùí áîüíùí. Åßíáé ç ôéìÞ ðïõ áíôéðñïóùðåýåé ôçí áíáðáñÜóôáóç ýðáñîçò óõíáéóèçìÜôùí óôïí õðïëïãéóôÞ. H ìéêñÞ óõ÷íüôçôá åìöÜíéóÞò ôïõ ôï áðïìáêñýíåé áðü ôçí áñ÷Þ ôùí áîüíùí êáé ç éäéáéôåñüôçôá ôïõ üóïí áöïñÜ ôç óçìáóßá ôïõ ôï ôïðïèåôåß ìáêñéÜ ôùí Üëëùí ôéìþí, áðü ôç ìåñéÜ åíôïýôïéò ôùí áíèñùðïìïñöéêþí áíáðáñáóôÜóåùí. Bñßóêïõìå åäþ, ìéá ìéêñÞ ïìÜäá ðáéäéþí, ôùí ïðïßùí ïé áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò êáëýðôïõí üëåò ôéò ðôõ÷Ýò ôçò áíèñþðéíçò öýóçò. 

ÓõìðåñáóìáôéêÜ, ç ðñïâïëÞ ôùí ôéìþí ôùí áíåîÜñôçôùí ìåôáâëçôþí (öýëï, çëéêßá, êáôï÷Þ õðïëïãéóôÞ) ðÜíù óôï åðßðåäï ôùí äýï ðñþôùí áîüíùí ðáñïõóéÜæåé ìå ðïëý ÷áñáêôçñéóôéêü ôñüðï ôçí áíáðáñáóôáóéáêÞ óõìðåñéöïñÜ ôùí äéÜöïñùí ïìÜäùí ðáéäéþí. Tá áãüñéá, ôá ðáéäéÜ ôçò TÝôáñôçò ôÜîçò êáé ïé ìç êÜôï÷ïé õðïëïãéóôÞ åìöáíßæïõí áíáðáñáóôÜóåéò ìå Ýíôïíç áíèñùðïìïñöéêÞ áðÞ÷çóç. Aíôßèåôá, ôá êïñßôóéá, ôá ðáéäéÜ ôçò ÐÝìðôçò ôÜîçò êáé ïé êÜôï÷ïé õðïëïãéóôÞ áðïññßðôïõí êáôÜ ðëåéïøçößá áõôÞ ôçí Üðïøç. Aõôü áðïôåëåß Ýíäåéîç üôé ç åîÝëéîç êáé ç óõãêñüôçóç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ôùí ìáèçôþí óõíäÝåôáé ìå ôçí çëéêßá, ôï öýëï êáé ôç óõ÷íÞ ÷ñÞóç õðïëïãéóôÞ. H áíáóõãêñüôçóç ôùí ó÷åôéêþí ìå ôïí áíèñùðïìïñöéóìü ôïõ õðïëïãéóôÞ áíáðáñáóôÜóåùí ôùí ðáéäéþí åßíáé áðïôÝëåóìá ìéáò óýãêñïõóçò ðïõ èá ôç ÷áñáêôçñßæáìå êïéíùíéêïãíùóôéêÞ (conflit socio-cognitif), óýìöùíá ìå ôçí Ýííïéá ðïõ áðïäßäåôáé óå áõôÞí ôïí üñï áðü ôïõò W. Doise êáé G. Mugny (1981). 

2.6. H åðéññïÞ ôçò åðéóôçìïíéêÞò öáíôáóßáò ðÜíù óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ðáéäéþí ãýñù áðü ôéò íÝåò ôå÷íïëïãßåò 

Oé éóôïñßåò êáé ôá ôçëåïðôéêÜ êáé êéíçìáôïãñáöéêÜ Ýñãá åðéóôçìïíéêÞò öáíôáóßáò Ý÷ïõí åðçñåÜóåé ìå óçìáíôéêü ôñüðï ôï öáíôáóéáêü ôùí ðáéäéþí. Oé åñùôÞóåéò 11, 12 êáé 13 ôïõ åñùôçìáôïëüãéïõ áíáöÝñïíôáé óôá ôñßá ìåßæïíá èÝìáôá ôçò åðéóôçìïíéêÞò öáíôáóßáò: ôéò ìç÷áíÝò ðïõ ôáîéäåýïõí óôï ÷ñüíï, ôï êáèïëéêü ñïìðüô êáé ôéò íïÞìïíåò ìç÷áíÝò. Óôï ðñïçãïýìåíï êåöÜëáéï Ýãéíå áíÜëõóç ôïõ ëüãïõ ôùí ðáéäéþí óå êÜèå ìéá áðü ôéò ðáñáðÜíù åñùôÞóåéò. Óôï ìÝñïò áõôü èá ðñáãìáôïðïéçèåß ðáñáãïíôéêÞ áíÜëõóç ðÜíù óôéò ôñåéò åñùôÞóåéò (11, 12 êáé 13) ðïõ áðáñôßæïõí áõôÞ ôçí åíüôçôá. 

O ðñþôïò ðáñÜãïíôáò åêöñÜæåé ôï 28.26 % ôçò ìåôáâïëÞò êáé ç éäéïôéìÞ ðïõ ôïõ áíôéóôïé÷åß (ðßíáêáò 7) Ý÷åé ôåôñáãùíéêÞ ñßæá ôçò ôÜîçò ôïõ 0.75, ãåãïíüò ðïõ äçëþíåé üôé ï ðáñÜãïíôáò áõôÞò åêöñÜæåé Ýíá õøçëü ðïóïóôü óõó÷Ýôéóçò áíÜìåóá óôéò ãñáììÝò êáé ôéò êïëþíåò ôïõ ðßíáêá äåäïìÝíùí. O äåýôåñïò ðáñÜãïíôáò åêöñÜæåé ôï 20.17 % ôçò ìåôáâïëÞò êáé ï ôñßôïò ôï 17 %. Oé ôñåéò äçëáäÞ ðñþôïé ðáñÜãïíôåò åêöñÜæïõí ôï 65.43 %ôçò óõíïëéêÞò ðëçñïöïñßáò ôïõ ðßíáêá äåäïìÝíùí. 

O ðñþôïò ðáñÜãïíôáò áíôéèÝôåé áðü ôçí áñíçôéêÞ ðëåõñÜ üëåò ôéò èåôéêÝò áðáíôÞóåéò óôá ôéèÝìåíá åñùôÞìáôá, ôéò áíáðáñáóôÜóåéò äçëáäÞ ðïõ åßíáé Ýíôïíá óçìáäåìÝíåò áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá êáé áðü ôç èåôéêÞ ðëåõñÜ ôéò ôéìÝò ðïõ åêöñÜæïõí ôéò óõãêå÷õìÝíåò áðáíôÞóåéò. H âáóéêÞ ëïéðüí áíôßèåóç ðïõ ðñïêýðôåé áðü ôçí ðáñáãïíôéêÞ áíÜëõóç âñßóêåôáé áíÜìåóá óôçí áìöéâïëßá êáé ôçí áðïäï÷Þ ìéáò ðáíôïäýíáìçò åðéóôÞìçò. O äåýôåñïò ðáñÜãïíôáò öÝñíåé óå áíôßèåóç ôéò Ýíôïíá óçìáäåìÝíåò áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá áíáðáñáóôÜóåéò (áñíçôéêÞ ðëåõñÜ) ìå ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ äåí Ý÷ïõí åðçñåáóèåß áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá (èåôéêÞ ðëåõñÜ). 

Tï åðßðåäï ðïõ ó÷çìáôßæåôáé áðü ôïõò äýï ðñþôïõò ðáñÜãïíôåò åìöáíßæåé ôñßá äéáöïñåôéêÜ íÝöç ôá ïðïßá ïìáäïðïéïýí ôéò ôñåéò ìåãÜëåò áíáðáñáóôáóéáêÝò êáôçãïñßåò ðïõ ðñïêýðôïõí áðü ôçí áíÜëõóç. Oé áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ Ý÷ïõí åðçñåáóèåß áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá (íÝöïò N1), ïé óõãêå÷õìÝíåò ðÜíù óôï ßäéï èÝìá áíáðáñáóôÜóåéò (íÝöïò N2), êáé ïé áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ äåí Ý÷ïõí åðçñåáóèåß áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá (íÝöïò N3). H ýðáñîç ôùí ôñéþí áõôþí íåöþí ðïõ ó÷çìáôßæïõí Ýíá óõíïëéêü íÝöïò ðáñáâïëéêÞò ìïñöÞò, äçëþíåé ôçí åìöÜíéóç ôïõ öáéíüìåíïõ <<Gouttmann>>. Ðñïêýðôåé äçëáäÞ üôé õðÜñ÷åé ìéá éó÷õñÞ óõó÷Ýôéóç áíÜìåóá óôéò ôéìÝò ðïõ åìðëÝêïíôáé óôçí áíÜëõóç. H ýðáñîç ìßáò ïìÜäáò ðáéäéþí ìå óõãêå÷õìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò äçëþíåé åìöáíþò ôçí åîÝëéîç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ðïõ Ý÷ïõí åðçñåáóèåß áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá ðñïò Üëëåò ðéï óýíèåôåò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ áíôéóôïé÷ïýí ðåñéóóüôåñï óôéò óýã÷ñïíåò åðéóôçìïíéêÝò ãíþóåéò. Tï óõìðÝñáóìá áõôü ìðïñåß íá ðáñïõóéáóèåß ó÷çìáôéêÜ áðü ôçí ðáñáâïëéêÞ ìïñöÞ ôïõ íÝöïõò ôùí ôéìþí óôç ãñáöéêÞ ðáñÜóôáóç ôïõ ó÷Þìáôïò 7. H åîÝëéîç ôùí âáèýôáôá åðçñåáóìÝíùí áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá áíáðáñáóôÜóåùí êáôåõèýíåôáé ðñïò ìéá äéáäéêáóßá ðëÞñïõò áíáèåþñçóÞò ôïõò áöïý ðåñíÜ ìÝóá áðü Ýíá óôÜäéï óýã÷õóçò êáé áìöéâïëßáò. Aí ç áíôßëçøç ôçò Ýííïéáò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ùò óôáèåñþí åéêüíùí åßíáé ðëÝïí îåðåñáóìÝíç, ç éäÝá ôùí äéáöïñþí Þ ôùí ìåôáâïëþí óôç äéáäéêáóßá ëÞøçò èÝóåùí åí ó÷Ýóåé ìå êïéíÜ åííïéïëïãéêÜ óçìåßá áíáöïñÜò ðáñáìÝíåé óå éó÷ý. AõôÝò ïé ëÞøåéò èÝóåùí ìðïñïýí íá åîåëé÷èïýí ìÝóá óôï ÷ñüíï áëëÜ åðßóçò åßíáé óõíÜñôçóç ôçò Ýíôáîçò óôç ìéá Þ ôçí Üëëç êïéíùíéêÞ ïìÜäá. Óôá ðëáßóéá áõôÜ, ç ðáñáãïíôéêÞ áíÜëõóç åðéôñÝðåé íá ìåëåôçèåß ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï ïé äéÜöïñåò ïìÜäåò áôüìùí åíôÜóóïíôáé óôç ìéá Þ óôçí Üëëç áíáðáñáóôáóéáêÞ êáôçãïñßá. 

ÓõìðÝñáóìá ðÜíù óôéò áíáðáñáóôÜóåéò åðéóôçìïíéêÞò öáíôáóßáò 

Tá áãüñéá, ôá ðáéäéÜ ôïõ CM1 êáé áõôïß ðïõ äåí Ý÷ïõí õðïëïãéóôÞ ó÷çìáôßæïõí áíáðáñáóôÜóåéò Ýíôïíá óçìáäåìÝíåò áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá åíþ ôá êïñßôóéá, ôá ðáéäéÜ ôïõ CM2 êáé áõôïß ðïõ Ý÷ïõí õðïëïãéóôÞ äçìéïõñãïýí áíáðáñáóôÜóåéò ðéï êïíôÜ óôéò óýã÷ñïíåò åðéóôçìïíéêÝò áíôéëÞøåéò. Ðáñáôçñåßôáé åîÝëéîç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí óõíáñôÞóåé ôçò çëéêßáò, ôïõ öýëïõ êáé ôçò óõ÷íÞò Þ ü÷é ÷ñÞóçò õðïëïãéóôÞ. H åðßäñáóç ôïõ öáíôáóéáêïý óôï ïñèïëïãéêü êáé ï õðåñêáèïñéóìüò (surdetermination) ôçò ïñèïëïãéêÞò óêÝøçò áðü öáíôáóéþóåéò óõíéóôïýí äýï äéáäéêáóßåò óå ðëÞñç áíáóõãêñüôçóç êáé ôá÷ýôáôç åîÝëéîç. Tï ðáñáêÜôù ó÷Þìá ðáñïõóéÜæåé ôéò åí ëüãù äéáäéêáóßåò, ôç èÝóç ôùí äéÜöïñùí ïìÜäùí ðáéäéþí êáé ôï ñüëï ôçò êïéíùíéêïãíùóôéêÞò óýãêñïõóçò (conflit sociocognitif) óôïí áíáó÷çìáôéóìü ôùí áíáðáñáóôáóéáêþí äïìþí ó÷åôéêÜ ìå ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá. 

2.7. ÓöáéñéêÞ áíÜëõóç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ôùí ìáèçôþí ðÜíù óôéò íÝåò ôå÷íïëïãßåò 

2.7.1. Ðåñéå÷üìåíï êáé äïìÞ ôùí áíáðáñáóôÜóåùí 

Ç ðáñáãïíôéêÞ áíÜëõóç ðÜíù óå üëåò ôéò óôáôéóôéêÜ åíäéáöÝñïõóåò ìåôáâëçôÝò (ìç ëáìâÜíïíôáò õðüøç áõôÝò ôùí ïðïßùí ìéá ôéìÞ óõãêÝíôñùóå ðÜíù ôïõ 90% ôùí áðáíôÞóåùí) ðáñïõóéÜæåé åíäéáöÝñïíôá áðïôåëÝóìáôá. Ìéá ôÝôïéïõ åßäïõò áíÜëõóç åßíáé áðáñáßôçôç ãéá íá óêéáãñáöçèåß ç ÷áñôïãñáößá ôùí äïìéêþí óôïé÷åßùí ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ôùí ìáèçôþí ðÜíù óôéò íÝåò ôå÷íïëïãßåò êáèþò êáé ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï åîåëßóóïíôáé áõôÝò ïé áíáðáñáóôÜóåéò. KÜôù áðü áõôü ôï ðñßóìá, èá áíáäåé÷èåß ç åéäïðïéüò äéáöïñÜ ôùí áôïìéêþí áðáíôÞóåùí êáé èá áíáó÷çìáôéóèïýí ïé êïéíÝò ïñãáíùôéêÝò áñ÷Ýò ðïõ êáèïñßæïõí ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí äéÜöïñùí ïìÜäùí ìáèçôþí. Eßíáé âÝâáéá ðñïöáíÝò üôé óôçí ðåñßðôùóÞ ìáò (16 åîáñôçìÝíåò ìåôáâëçôÝò ìå 54 ôéìÝò êáé 3 áíåîÜñôçôåò ìåôáâëçôÝò ìå 6 ôéìÝò) ìéá ðëÞñçò áíÜëõóç äåí åßíáé ðñáêôéêÜ åöéêôÞ. Èá ìåëåôÞóïõìå ôïõò ôñåéò ðñþôïõò ðáñÜãïíôåò (ðßíáêáò 8) ãéáôß áðü ôï óçìåßï áõôü êáé ìåôÜ ïé áíôßóôïé÷åò éäéïôéìÝò (valeurs propres) ôùí äéÜöïñùí áîüíùí åßíáé ðïëý êïíôÜ ç ìéá óôçí Üëëç (ëéãüôåñï áðü 1 %). Èá èåùñÞóïõìå ôï ãñáììéêÞ õðï÷þñï ðïõ ïñßæïõí ïé áíôßóôïé÷ïé óå áõôÝò ôéò éäéïôéìÝò Üîïíåò êáé ü÷é ôïõò ßäéïõò ôïõò Üîïíåò ãéáôß ç èÝóç ôïõò óôá ðëáßóéá áõôïý ôïõ õðï÷þñïõ äåí åßíáé ïõóéáóôéêÞ. 

Ï ðñþôïò Üîïíáò (ó÷Þìá 8) åêöñÜæåé ôï 9,25 % ôçò óõíïëéêÞò äéáóðïñÜò, ôçò óõíïëéêÞò äçëáäÞ ðëçñïöïñßáò ðïõ ðáñÝ÷åé ç áíÜëõóç. Ðñïóáíáôïëßæåôáé áðü ôéò áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò êáé ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ ðáéãíßäé. ÖÝñíåé óå áíôßèåóç - áðü ôçí áñíçôéêÞ ðëåõñÜ - ôéò áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò (÷ùñßò ôçí ðôõ÷Þ óõíáéóèÞìáôá), ðïõ åðçñåÜæïíôáé áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá, ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ ùò ðáéãíßäé êáé áõôÝò ðïõ áöïñïýí ôïí õðïëïãéóôÞ êáèïëéêÞ ìç÷áíÞ, ìå - áðü ôç èåôéêÞ ðëåõñÜ - ôéò óõãêå÷õìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò ðÜíù óôïí áíèñùðïìïñöéóìü êáé ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá, êáèþò êáé áõôÝò ðïõ áðïññßðôïõí ôçí êáèïëéêüôçôá ôïõ õðïëïãéóôÞ. Ï äåýôåñïò Üîïíáò áíáäåéêíýåé åðéðëÝïí óôïé÷åßá: äéáêñßíåôáé ìéá ïìÜäá ðïõ ó÷çìáôßæåôáé áðü ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ ðáéãíßäé êáé ôéò áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò (óå áõôÞ óõìðåñéëáìâÜíåôáé êáé ç ðôõ÷Þ óõíáéóèÞìáôá), ðïõ ùóôüóï åßíáé ëßãï åðçñåáóìÝíåò áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá êáé üðïõ äåí åìðåñéÝ÷åôáé ç ðôõ÷Þ õðïëïãéóôÞò êáèïëéêÞ ìç÷áíÞ. Aðü ôï Üëëï ìÝñïò ôïõ Üîïíá ó÷çìáôßæåôáé ìéá Üëëç ïìÜäá óôçí ïðïßá êõñéáñ÷ïýí ïé ëåéôïõñãéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ, ïé ðïëýðëåõñåò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò, êáé üðïõ áðïññßðôåôáé ç êáèïëéêüôçôá ôïõ õðïëïãéóôÞ êáé äåí õðÜñ÷åé åðéññïÞ ôçò åðéóôçìïíéêÞò öáíôáóßáò. O ôñßôïò Üîïíáò öÝñíåé óôï öùò óõìðëçñùìáôéêÜ óôïé÷åßá ãéá ôéò äéáöïñÝò ðïõ Ý÷ïõí Þäç áíáäåé÷èåß áðü ôçí áíÜëõóç ôùí äýï ðñïçãïýìåíùí áîüíùí. Äéáêñßíåôáé ìéá ïìÜäá ãýñù áðü ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ - ðáéãíßäé êáé ôéò áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò üðïõ óõìðåñéëáìâÜíåôáé êáé ç ðôõ÷Þ óõíáéóèÞìáôá áëëÜ äåí åßíáé ó÷åäüí êáèüëïõ åðçñåáóìÝíç áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá êáé äåí åìðåñéÝ÷åé ôïí õðïëïãéóôÞ êáèïëéêÞ ìç÷áíÞ. Aðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ ôïõ Üîïíá ó÷çìáôßæåôáé ìéá áíôßèåôç óôçí ðñïçãïýìåíç ïìÜäá ðïõ êõñéáñ÷åßôáé áðü ôéò ëåéôïõñãéêÝò ÷ñÞóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ, ôïõò ðïëëáðëïýò ôñüðïõò ÷ñÞóçò, ôïí õðïëïãéóôÞ êáèïëéêÞ ìç÷áíÞ êáé áðïññßðôåé ôçí áíèñùðïìïñöéêÞ ôïõ üøç. 

Óáí óõìðÝñáóìá, óôï åðßðåäï ðïõ ó÷çìáôßæåôáé áðü ôïõò äýï ðñþôïõò Üîïíåò (ó÷Þìá 8) äéáêñßíïíôáé ôñåéò ìåãÜëåò äéáêñéôÝò áíáðáñáóôáóéáêÝò ïìÜäåò. Ç ðñþôç (íÝöïò Í1) ðåñéëáìâÜíåé ôéò áíèñùðïìïñöéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò, ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ ðáéãíßäé, ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ Ý÷ïõí åðçñåáóôåß áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá êáé áõôÝò ðïõ èåùñïýí ôïí õðïëïãéóôÞ êáèïëéêÞ ìç÷áíÞ. ÊáôÜ êáíüíá, åßíáé åéêïíéêÝò êáé åííïéïëïãéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò üðïõ êõñéáñ÷åß ç óýã÷õóç ôïõ öáíôáóôéêïý ìå ôçí ðñáãìáôéêüôçôá. Ç äåýôåñç ïìÜäá (íÝöïò Í2) ó÷çìáôßæåôáé áðü ôéò óõãêå÷õìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ áöïñïýí ôïí áíèñùðïìïñöéóìü êáé ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá. Ç ôñßôç ïìÜäá (íÝöïò Í3) óõãêñïôåßôáé áðü ôéò ðïëýðëåõñåò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò ôïõ õðïëïãéóôÞ, ôç ëåéôïõñãéêÞ ôïõ ÷ñÞóç, ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ áðïññßðôïõí ôçí êáèïëéêüôçôÜ ôïõ, êáé ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ äåí áðïäÝ÷ïíôáé åðéññïÞ áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá êáé ôïí áíèñùðïìïñöéóìü. Èá ôéò ÷áñáêôçñßæáìå ùò åííïéïëïãéêÝò áíáðáñáóôÜóåéò êáé áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ óõíäÝïíôáé ìå ôç äñÜóç. Tï óõíïëéêü íÝöïò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí Ý÷åé ó÷Þìá ðáñáâïëÞò, ðáñïõóéÜæåôáé äçëáäÞ öáéíüìåíï <<Gouttmann>> ðïõ åßíáé áñêåôÜ ãíùóôü óôïõò åéäéêïýò ôçò óôáôéóôéêÞò, êáé åìöáíßæåôáé êÜèå öïñÜ ðïõ õðÜñ÷åé éó÷õñÞ ó÷Ýóç áíÜìåóá óôéò ôéìÝò ôùí ìåôáâëçôþí ôùí åðéìÝñïõò íåöþí. Tï öáéíüìåíï áõôü äåí åðåîçãåß ìüíï ôçí éó÷õñÞ ó÷Ýóç Ýëîçò Þ áðþèçóçò áíÜìåóá óôéò äéÜöïñåò ïìÜäåò ðïõ ôï áðáñôßæïõí, áëëÜ óêéáãñáöåß åðßóçò ôçí åîåëéêôéêÞ ôÜóç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí. Áí ç ðñþôç ìåãÜëç ïìÜäá (êÜôù áñéóôåñü ôåôáñôçìüñéï, Í1) ðåñéëáìâÜíåé ôéò áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ åßíáé äïìçìÝíåò ãýñù áðü éäÝåò ðïõ èá ôéò ÷áñáêôçñßæáìå åóöáëìÝíåò (ï õðïëïãéóôÞò Ý÷åé áíèñþðéíåò äõíáôüôçôåò êáé èåùñåßôáé ùò Ýíá ôÝëåéï åñãáëåßï), ç ôñßôç ïìÜäá, ðïõ óõóðåéñþíåôáé ãýñù áðü ôïí Üëëï éó÷õñü áíáðáñáóôáóéáêü ðüëï (ðÜíù ôåôáñôçìüñéá, ðñïò ôá áñéóôåñÜ, Í3), áðïôåëåßôáé áðü áíáðáñáóôÜóåéò ðïõ åßíáé ðéï êïíôÜ óôéò óýã÷ñïíåò ãíþóåéò (Ýííïéåò). Tï ðÝñáóìá áðü ôïí ðñþôï áíáðáñáóôáóéáêü ðüëï (ðñþôç ïìÜäá) óôïí ôñßôï (ó÷Þìá 8) ãßíåôáé äéáó÷ßæïíôáò ôïí ïñéæüíôéï Üîïíá áðü ôç èåôéêÞ ðëåõñÜ üðïõ âñßóêïíôáé ïé óõãêå÷õìÝíåò áíáðáñáóôÜóåéò (äåýôåñç ïìÜäá, Í2). Ç óýã÷õóç áõôÞ åßíáé óõíõöáóìÝíç ìå ôçí êïéíùíéêïãíùóôéêÞ óýãêñïõóç (conflit sociocognitif) ðïõ óõíôåëåßôáé (êáé ðåñéãñÜöåôáé) óôç äåýôåñç ïìÜäá ôùí áíáðáñáóôÜóåùí. ÁõôÞ ç êïéíùíéêïãíùóôéêÞ óýãêñïõóç äåí ìðïñåß ðáñÜ íá êáôáëÞîåé óôï ó÷çìáôéóìü ðéï ïñèïëïãéêþí áíáðáñáóôÜóåùí, ðïõ åßíáé åìöáíåßò óôçí ôñßôç ïìÜäá. 

H áíáðáñáóôáóéáêÞ èÝóç ôùí äéÜöïñùí ïìÜäùí ðáéäéþí, üðùò áõôÝò äéáêñßíïíôáé óýìöùíá ìå ôéò áíåîÜñôçôåò ìåôáâëçôÝò (öýëï, çëéêßá, êáôï÷Þ õðïëïãéóôÞ), åßíáé áñêåôÜ åíäéáöÝñïõóá. Tá êïñßôóéá, ïé ìáèçôÝò ôçò ÐÝìðôçò êáé ïé éäéïêôÞôåò õðïëïãéóôÞ ôïðïèåôïýíôáé ðéï êïíôÜ óôçí ôñßôç ïìÜäá åíþ ôá áãüñéá, ìáèçôÝò ôçò TÝôáñôçò êáé áõôïß ðïõ äåí Ý÷ïõí õðïëïãéóôÞ åßíáé ðéï êïíôÜ óôçí ðñþôç ïìÜäá. Ïé áéôßåò áõôþí ôùí óôÜóåùí ðñïöáíþò äåí åßíáé ôáõôüóçìåò. Áí ôá ðáéäéÜ ðïõ äåí Ý÷ïõí õðïëïãéóôÞ äçìéïõñãïýí áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ õðïëïãéóôÞ ùò ðáéãíßäé, áõôÝò èá ìðïñïýóáí íá åîçãçèïýí áðü ôçí ðñïóìïíÞ åêðëÞñùóçò ìéáò áíÜãêçò. Ïóïí áöïñÜ ôá áãüñéá, åëêýïíôáé ðéï óõ÷íÜ áðü üôé ôá êïñßôóéá, áðü ìç÷áíéêÜ áíôéêåßìåíá êáé ùò åðß ôï ðëåßóôïí áðü ôïí õðïëïãéóôÞ. Äåí åßíáé ëïéðüí äéüëïõ ðáñÜîåíç ç ìç ïñèïëïãéêÞ óõìðåñéöïñÜ ôïõò. Ìéá Üëëç ðáñÜìåôñïò ðïõ ðñÝðåé íá ëçöèåß õðüøç ó÷åôßæåôáé ìå ôï åðßðåäï äéáíïçôéêÞò ùñéìüôçôáò ðéï ðñþéìï óôá êïñßôóéá óå áõôÞ ôçí çëéêßá. Ìðïñïýìå åðßóçò íá óõó÷åôßóïõìå ôçí ðáñÜìåôñï çëéêßá - äéáíïçôéêÞ ùñéìüôçôá ìå ôéò áíáðáñáóôáóéáêÝò äéáöïñÝò áíÜìåóá óôá ðáéäéÜ ôçò TÝôáñôçò êáé ôçò ÐÝìðôçò ôÜîçò. 

H áíÜëõóç ôçò ãñáöéêÞò ðáñÜóôáóçò åìðåñéÝ÷åé åðßóçò ìéá óåéñÜ áðü åðéðëÝïí óôïé÷åßá ðïõ áöïñïýí ïñéóìÝíåò éäéÜæïõóåò ôéìÝò ìåôáâëçôþí ðïõ äéáöïñïðïéïýíôáé áéóèçôÜ ü÷é ìüíï ôïõ ãåíéêïý óõíüëïõ áëëÜ áêüìá êáé ìå ôéò ôéìÝò ðïõ Ý÷ïõí êïéíÝò åííïéïëïãéêÝò êáôáâïëÝò. TÝôïéá åßíáé ç ðåñßðôùóç ôçò ôéìÞò ðïõ ÷áñáêôçñßæåé ôçí áíáðáñÜóôáóç ýðáñîçò óõíáéóèçìÜôùí óôïí õðïëïãéóôÞ (seo8) ç ïðïßá ôïðïèåôåßôáé óôçí áñéóôåñÞ êÜôù ðëåõñÜ ôïõ ãñáöéêïý. Oé ôéìÝò srI, srO ðïõ áíáöÝñïíôáé óôçí ðåñßðôùóç ìç áðÜíôçóçò óôçí åñþôçóç 9 áðïìáêñýíïíôáé ôïõ âáóéêïý áíáðáñáóôáóéáêïý íÝöïõò êáôÝ÷ïíôáò éäéüìïñöç èÝóç óôç ãåíéêüôåñç äïìÞ. Tï ãåãïíüò áõôü åîçãåßôáé ãéáôß Ýíá ìÝñïò áðü ôá ðáéäéÜ äåí áðÜíôçóå óôçí åí ëüãù åñþôçóç ðïõ áðáéôïýóå êÜðïéá åðéðëÝïí ðñïóðÜèåéá åê ìÝñïõò ôïõò êáé ýðáñîç áöáéñåôéêÞò óêÝøçò. ÐñÝðåé åðßóçò íá óçìåéùèåß üôé ïé ôéìÝò ôçò ìåôáâëçôÞò ðïõ áöïñÜ ôçí êáôï÷Þ Þ ü÷é åíüò õðïëïãéóôÞ ôïðïèåôïýíôáé ðïëý êïíôÜ (áñéóôåñÜ êáé äåîéÜ) óôçí áñ÷Þ ôùí áîüíùí, ãåãïíüò ðïõ äçëþíåé üôé ç åí ëüãù ìåôáâëçôÞ ðïëý ëßãï åðéäñÜ óôç ãåíéêüôåñç áëëçëåðßäñáóç ôùí åîáñôçìÝíùí ìåôáâëçôþí. Eðßóçò, êáé ïé Üëëåò äýï áíåîÜñôçôåò ìåôáâëçôÝò (öýëï êáé ôÜîç) åßíáé êïíôÜ óôçí áñ÷Þ ôùí áîüíùí, êáé ùò óôáôéóôéêü öáéíüìåíï äçëþíåé üôé üíôùò åßíáé ïõóéáóôéêÜ áíåîÜñôçôåò ìåôáâëçôÝò åíþ ç ó÷Ýóç ôïõò ìå ôéò åîáñôçìÝíåò ìåôáâëçôÝò (ìåôáâëçôÝò ãíþìçò) åëá÷éóôïðïéåßôáé. 

2.7.2. ÄéáóôÜóåéò êáé åîÝëéîç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí 

H åîÝëéîç ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ôùí ðáéäéþí üðùò ðñïêýðôåé áðü ôá ðáñáðÜíù êáé ïé ôñåéò áíáðáñáóôáóéáêÝò ïìÜäåò - ôñåéò âáóéêïß ðõñÞíåò (óýìöùíá ìå ôïí ÷ñçóéìïðïéïýìåíï áðü ôïí Abric (1984) üñï) - ãýñù áðü ôéò ïðïßïõò áíáäïìïýíôáé ïé ó÷åôéêÝò ìå ôéò íÝåò ôå÷íïëïãßåò ôçò ðëçñïöïñéêÞò áíáðáñáóôÜóåéò, ðáñïõóéÜæïíôáé óôï áêüëïõèï ó÷Þìá (ó÷Þìá 9). 

Eýêïëá äéáêñßíïíôáé ïé ôñåéò èåìåëéþäåéò êáé óõìðëçñùìáôéêÝò üøåéò ôïõ ðåñéå÷ïìÝíïõ êáé ï ôñüðïò áíáó÷çìáôéóìïý ôùí áíáðáñáóôÜóåùí: 

Êáô'áñ÷Þí, ç ðëçñïöïñßá (óå ôñåéò ïìÜäåò), ç ïðïßá ðáñáðÝìðåé óôï óýíïëï ôùí êáôå÷üìåíùí ó÷åôéêþí ìå ôï áíôéêåßìåíï ãíþóåùí, ïé ïðïßåò ôïõ ðñïóäéïñßæïõí ìéá óõãêåêñéìÝíç Ýííïéá (ãéá ðáñÜäåéãìá, ç ðñþôç ïìÜäá áðïäßäåé óôïí õðïëïãéóôÞ ìéá ìõèïðïéçìÝíç óçìáóßá êáé ôïí èåùñåß ùò ðáéãíßäé). Ç ðëçñïöïñßá áõôÞ äïìåßôáé ãýñù áðü ôñåéò âáóéêïýò ðõñÞíåò. 

Óôç óõíÝ÷åéá, êÜèå âáóéêüò ðõñÞíáò, ìå ôç óåéñÜ ôïõ, êáèïñßæåé ôï áíáðáñáóôáóéáêü ðåäßï, ôï ïðïßï ðáñáðÝìðåé óôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï ôá ðáéäéÜ áíôéëáìâÜíïíôáé ôï ôå÷íïëïãéêü áíôéêåßìåíï. Tï ðåäßï áõôü ìðïñåß íá åðåîçãçèåß ùò ç óõíïëéêÞ äïìÞ ðïõ ïñãáíþíåé ôéò ãíþóåéò ôïõ õðïêåéìÝíïõ. 

TÝëïò, ç óôÜóç, ç ïðïßá åêöñÜæåé ôï ãåíéêü ðñïóáíáôïëéóìü áðÝíáíôé óôï áíôéêåßìåíï ôçò áíáðáñÜóôáóçò. ÁõôÞ ç óôÜóç ðñïôñÝðåé óå óõãêåêñéìÝíåò óõìðåñéöïñÝò ðïõ åðéäñïýí ðÜíù óôéò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò. Ìðïñïýìå íá äïýìå áõôÞí ôçí åðßäñáóç, ìå ðïëý ÷áñáêôçñéóôéêü ôñüðï, óôç ó÷Ýóç áíÜìåóá óôéò áíáðáñáóôÜóåéò êáé ôéò ëïãéêÝò ÷ñÞóçò åîåôÜæïíôáò ôçí ðñþôç êáé ôçí ôñßôç ïìÜäá üðùò ðñïêýðôåé áðü ôï ðáñáðÜíù ó÷Þìá (ó÷Þìá 9). Óôçí ðñþôç ïìÜäá, ç ìõèïðïßçóç ôïõ õðïëïãéóôÞ, ï áíèñùðïìïñöéóìüò êáé ç åðéññïÞ ôçò åðéóôçìïíéêÞò öáíôáóßáò ïäçãïýí óå ëïãéêÝò ÷ñÞóçò åóôéáóìÝíåò óôïí õðïëïãéóôÞ ùò ðáéãíßäé êáé óôïí õðïëïãéóôÞ ùò êáèïëéêÞ ìç÷áíÞ. Áíôßèåôá, óôçí ôñßôç ïìÜäá, ç äéáäéêáóßá áðïìõèïðïßçóçò ïäçãåß óå ëïãéêÝò ÷ñÞóçò åðéêåíôñùìÝíåò ðÜíù óôç ëåéôïõñãéêüôçôá ôçò ìç÷áíÞò, ç ïðïßá ãßíåôáé áíôéëçðôÞ ùò åñãáëåßï äïõëåéÜò. 

ÊÜôé ðïõ äåí ðñÝðåé íá ìáò äéáöåýãåé åßíáé üôé äåí ìðïñïýìå íá áéôéïëïãïýìå áðëþò ìå üñïõò çëéêßáò Þ öýëïõ ôï ìåôáó÷çìáôéóìü ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ôùí ìáèçôþí. H ðñïóÝããéóç áõôÞ, êáèáñÜ øõ÷ïãåíåôéêÞ - ìå üñïõò áíôéóôïé÷ßáò áíÜìåóá óôï åðßðåäï áíÜðôõîçò ôçò íïçìïóýíçò ôïõ ðáéäéïý êáé ôéò áíôßóôïé÷åò áíáðáñáóôÜóåéò óå Ýíá äåäïìÝíï ðëáßóéï (ðéáæåôéêÞ ðñïóÝããéóç) - äåí áñêåß íá åðåîçãÞóåé ôéò áéôßåò êáé ôéò ñßæåò ôùí áíáðáñáóôÜóåùí. Ç åîÝëéîÞ ôïõò äåí åßíáé ãñáììéêÞ óå óõíÜñôçóç ôïõ ÷ñüíïõ ãéá íá êáôáëÞîïõí óå ìïñöÝò ðéï ïéêåßåò Þ ôïõëÜ÷éóôïí ðéï óýìöùíåò óôï öáíôáóéáêü ôùí åíçëßêùí. Áëëïé óçìáíôéêïß ðáñÜãïíôåò ìðïñïýí åðßóçò íá åðçñåÜóïõí áõôÞ ôçí åîÝëéîç, üðùò èåóìïß (åêðáßäåõóç, óõëëïãéêïß öïñåßò êëð.), ôï êïéíùíéêü ðëáßóéï, ïé êáôÜ êáéñïýò ìüäåò... KÜôù áðü áõôü ôï ðñßóìá, ç ðñïóÝããéóÞ ìáò - êïéíùíéïëïãéêïý ðñïóáíáôïëéóìïý - èá ìðïñïýóå íá åããñáöåß óôá ðëáßóéá ôçò êïéíùíéêÞò øõ÷ïëïãßáò. ÅðéðëÝïí, õðÜñ÷ïõí åðáñêåßò ëüãïé þóôå íá ìéëÞóïõìå ãéá ôçí åðßäñáóç ôçò óõ÷íÞò ÷ñÞóçò õðïëïãéóôÞ ðÜíù óôéò áíáðáñáóôÜóåéò ôùí ðáéäéþí. Äéáöáßíåôáé üôé áõôÞ ç ÷ñÞóç ôéò ìåôáó÷çìáôßæåé óå áíáðáñáóôÜóåéò óõãêëßíïõóåò ðñïò ôéò óýã÷ñïíåò ãíþóåéò áðïìõèïðïéþíôáò ôïí õðïëïãéóôÞ êáé ó÷çìáôßæïíôáò ôáõôü÷ñïíá ðïëýìïñöåò áíáðáñáóôÜóåéò ÷ñÞóçò. Ïóï ðéï ðïëý åîïéêåéþíåôáé ôï ðáéäß ìå ôéò íÝåò ôå÷íïëïãßåò, ôüóï ðåñéóóüôåñï ïé áíáðáñáóôÜóåéò ôïõ ðÜíù óôéò äõíáôüôçôÝò ôïõò ãßíïíôáé ðéï ñåáëéóôéêÝò. Ïé áíèñùðïìïñöéêÝò üøåéò ôçò ìç÷áíÞò - õðïóõíåßäçôï ðáñÜãùãï öáíôáóéáêþí ó÷çìáôéóìþí - åîåëßóóïíôáé ôüôå ðñïò áíáðáñáóôÜóåéò ðåñéóóüôåñï ïñãáíéêÝò. Ç áíáäüìçóç ëïéðüí ôùí áíáðáñáóôÜóåùí ðñÝðåé íá èåùñçèåß ùò Ýíá åßäïò 'äéÞèçóçò', ôçò ïðïßáò ößëôñá åßíáé ïé èåóìïß, ï êïéíùíéêÞò ðåñßãõñïò, ïé ÷ñÞóåéò, ïé ìüäåò êëð. áëëÜ êáé ï ÷ñüíïò ùò ðáñÜãïíôáò äéáíïçôéêÞò ùñßìáíóçò.