8. Έμπειρα Διδακτικά Συστήματα στο World-Wide Web

Από τις πρώτες κιόλας μέρες της λειτουργίας του World-Wide Web (WWW) έγιναν προσπάθειες για την χρησιμοποίηση του στη "διδασκαλία από απόσταση". Στις περισσότερες εκπαιδευτικές εφαρμογές που αναπτύχθηκαν στο WWW, χρησιμοποιήθηκαν απλές τεχνικές που δεν πρόσφεραν μεγάλη ισχύ και είχαν πολύ περιορισμένες δυνατότητες. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην ανάπτυξη Ε.Δ.Σ. δεν είχαν χρησιμοποιηθεί ακόμη. Ωστόσο η μεγάλη ανάπτυξη του διαδικτύου Internet και η ευρεία χρήσιμοποίηση του WWW έκαναν επιτακτική την ανάγκη για ανάπτυξη αποδοτικών εκπαιδευτικών εφαρμογών στο WWW. Μια από τις κατευθείνσεις που ακολουθήθηκαν προς την επίτευξη αυτού του στόχου ήταν η χρησιμοποίηση της τεχνογνωσίας που εφαρμόζεται στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των Έμπειρων Διδακτικών Συστημάτων.

8.1 Μεταφορά της τεχνολογίας των Ε.Δ.Σ στο WWW.

Ο πλέον προφανής τρόπος για την ανάπτυξη Ε.Δ.Σ. στο WWW είναι να μεταφερθούν σ' αυτό κάποιες υπάρχουσες τεχνολογίες των Ε.Δ.Σ. Οι πιο σχετικές τεχνικές γι' αυτόν το σκοπό είναι εκέινες που χρησιμοποιούν τα Ε.Δ.Σ. για την προσαρμόσιμη επιλογή του επόμενου θέματος για εκμάθηση, και εκείνες που χρησιμοποιούνται για την επιλογή ή δημιουργία του επόμενου πρόβλήματος για λύση από τον μαθητή. Και οι δύο αυτές τεχνικές χρησιμοποιούν το Μοντέλο Μαθητή, την Περιοχή Γνώσης και το Μοντέλο Καθοδήγησης του συστήματος. Η πρώτη τεχική αναφέρεται (Brusilovsky 1992) ως "ευφυής ακολουθία γνώσης" και η δευτερη ως "ευφυής ακολουθία προβληματων".

Σε ένα σύστημα υπερμέσων (hypermedia system) όπως το WWW, η ευφυής ακολουθία γνώσης θεωρείται συνήθως ώς ευφυής ακολουθία σελίδων υπερμέσων (hypermedia pages) ή υπερκομβων (hypernodes). Εκτός από τα κουμπιά υπερμέσων (hypermedia buttons) παρέχονται στους μαθητές δυναμικά "ευφυή κουμπιά" (intelligent buttons) που μπορεί να ονομάζονται "επόμενο" (next) ή "διδαξέ με" (teach-me), τα οποία ενεργοποιούν έναν μηχανισμό ακολουθίας γνώσης. Αυτά τα κουμπιά μεταφέρουν τον μαθητή στον υπερκόμβο, ο οποίος είναι ο περισότερο σχετικός σύμφωνα με την κρίση του συστήματος. Αυτή την προσέγγιση χρησιμοποιούν συστήματα όπως τα: SHIVA, JSICAI και ISIS-Tutor. Η ευφυής ακολουθία προβλημάτων συνήθως υλοποιήται με τον ίδιο τρόπο όπως η ευφυής ακολουθία γνώσης - παρέχεται στον μαθητή ένα δυναμικό κουμπί που ενεργοποιεί έναν μηχανισμό ακολουθίας. Ως αποτέλεσμα αυτού είναι να παρουσιάζονται στον μαθητή τα περισσότερο σχετικά προβλήματα για το τρέχον θέμα που εξετάζεται.

Η υλοποίηση ευφυών ακολουθιών σε συστήματα υπερμέσων δημιουργεί μια νέα ποιότητα συνδιάζοντας διαδικασίες μάθησης που μπορεί να είναι καθοδηγούμενες από το σύστημα ή κατευθηνόμενες από τον μαθητή. Έτσι ο μαθητής που δύσκολα μπορεί να βρει τον δρόμο μέσα στον υπερχώρο μπορεί να χρησιμοποιήσει πλοήγηση καθοδηγούμενη από το σύστημα. Ακόμη παρέχονται και κάποια πλεονεκτήματα σε σχέση με τον παραδοσιακό τρόπο κατευθηνόμενης διδασκαλίας των Ε.Δ.Σ.: οι μαθητές που δεν ικανοποιούνται από την κατευθηνόμενη διδασκαλία που τους παρέχει το σύστημα, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον κλασικό τρόπο πλοήγησης του WWW (hyperlinks) για την αναδύφηση (browsing) της πληροφορίας που τους ενδιαφέρει.

8.2 Συγχώνευση των τεχνολογιών των Ε.Δ.Σ. και των Υπερμέσων

Η ολοκλήρωση των τεχνολογιών των Ε.Δ.Σ. και των Υπερμέσων παρέχουν μια νέα ποιότητα από μια άλλη όψη: ανοίγουν το δρόμο σε ορισμένες νέες τεχνικές νοημοσύνης στο χώρο των Ε.Δ.Σ., που βασίζονται και στα Ε.Δ.Σ. και στα Υπερμέσα. Τα Προσαρμόσιμα Υπερμέσα (Adaptive Hypermedia) είναι ένα παράδειγμα μιας τέτοιας τεχνικής. Όπως και σε ένα γενικό σύστημα υπερμέσων, η εκπαιδευτική διαδικασία εδώ είναι καθοδηγούμενη από τον μαθητή. Η διαφορά είναι ότι τα προσαρμόσιμα υπερμέσα μπορούν να χρησιμοποιήσουν το μοντέλο του μαθητή και κάποια άλλη γνώση που είναι τυπική στα Ε.Δ.Σ. για να προσαρμοστούν στον συγκεκριμένο μαθητή. Τα προσαρμόσιμα συστήματα υπερμέσων γεφυρώνουν το χάσμα ανάμεσα στα εκπαιδευτικά συστήματα που είναι καθοδηγούμενα από τον υπολογιστή και στα περιβάλλοντα μάθησης που είναι καθοδηγούμενα από τον μαθητή.

Αυτό που μπορεί να προσαρμοστεί σε ένα προσαρμόσιμο σύστημα υπερμέσων είναι το περιεχόμενο μιας σελίδας υπερμέσων και οι σύνδεσμοι από μια σελίδα σε σχετικές σελίδες. Σύμφωνα με αυτόν τον διαχωρισμό των τεχνικών προσαρμοσιμότητας ονομάζουμε την πρώτη τεχνική Προσαρμόσιμη Παρουσίαση (Adaptive Presentation) και την δεύτερη Προσαρμόσιμη Πλοήγηση (Adaptive Navigation) :


Περιεχόμενα, αρχική, προηγούμενη, επόμενη σελίδα.